Sámedikki 2008 doaimma birra

2.11 ILO-konvenšuvnna nr. 169 siskkáldahttin

Sámediggi lea finnmárkkuláhkaproseassa rájes juohke áidna láhkabarggus oaivvildan ahte ILO-konvenšuvdna nr. 169 ferte siskkáldahttojuvvot ja ahte dasa ferte addojuvvot ovdasadji Norgga lága ovddabeallái seamma láhkai go konvenšuvnnat Siviila ja Politihkalaš vuoigarvuođaid birra ja maiddái Ekonomalaš Sosiála ja Kultuvrralaš vuoigatvuođat birra leat ožžon.

Norggas lea dualisttalaš riektevuogádat mii mearkkaš ahte álbmotrievttálaš geatnegasvuođat fertejit biddjojuvvot vuođđun erenoamáš čađahandoibmii rievdadeami dahje siskkáldahttima bokte. Norgga Alimusriekti lea geavadis bokte bidjan vuođđun dakkár navdinprinsihpa mii mearkkaša ahte Norgga riekti navdojuvvo čuovvut álbmotrievtti. Go vuostálasvuohta čuožžila de dattetge geavadis manná Norgga riektenjuolggadus ovddabeallái maiddái suorgemonoisttalaš suorggis dannego Alimusriekti nugohčoduvvon čielggasvuođaprinsihpa bokte lea čujuhan ahte čielgaseamos riektenjuolggadus ferte biddjojuvvot vuođđun. Ráđđehusa ágga dasa ahte ii siskkáldahttit ILO-konvenšuvnna nr. 169, lei dalle go dat maŋimusat árvvoštallojuvvui, ahte konvenšuvdna lei oalle ođas ja ahte dat lei uhccán geavahuvvon.

ILO-konvenšuvnna nr. 169 viiddes árvvoštallan mii lea dahkkojuvvon dan rájes go Norga dohkkehii konvenšuvnna jagi 1990, ja dán konvenšuvnna riikkaidgaskasaš geavat, ii berrešii Sámedikki oainnu mielde buktit váttisvuođaid dán konvenšuvnna siskkáldahttimii olmmošvuoigatvuođaláhkii. Ráđđehus lea álginjulggaštusastis dadjan ahte dat áigu siskkáldahttit nissonkonvenšuvnna olmmošvuoigatvuođaláhkii. Ráđđehus berre seammás fuolahit ahte ILO-konvenšuvdna nr. 169 váldojuvvo mielde. Nu sihkkarastojuvvošii deháleamos olmmošvuoigatvuođakonvenšuvnnaide seamma árvu ja nana suodjalus Norgga rievttis. Dakkár dahku gáibiduvvo maiddái eanet dál go Norga lea jienastan beali ONa álgoálbmotjulggaštussii.