Láhkarievdadusat geassemánu 12.b. 1987 nr. 56 láhkii Sámedikki ja eará sámi riektedilálašvuođaid birra (Sámeláhka)

2.1 čohkket ovttasadjái sámi jienastuslogu čáliheami - rievdadus § 2-6

Vásáhusaid vuođul maid lea háhkan válggain maid lea čađahan 1989 rájes, ja Sámedikki iežas árvvoštallamiid vuođul leat mearridan eanet rievdadusaid Sámelágas vai buorebut láhčet dilálašvuođaid Sámediggeválgii.

Láhkarievdadusain guovvamánu 28.b. 1997:s viiddidedje § 2-6 giellaeavttuid (vuosttaš lađđasa čuokkis b) fátmmastit máttaráhku/máttarádjá geas lea sámegiella ruovttugiellan. Viidáset rahppui ahte mánát persovnnaide geat čužžot dahje leat čužžon jienastuslogus galget sáhttit gáibidit čálihuvvot jienastuslohkui almmá váldimis vuhtii giellaeavttuid (ođđa bustávva c). Rahppui maid vejolašvuohta geavahit dábálaš álbmotregistara go ráhkada sámi jienastuslogu ja vejolašvuohta geavahit elektruvnnalaš dihtorastima go ráhkada jienastuslogu (§ 2-6 ođđa nubbi ja goalmmát lađas). Geassemánu 1.b.2001 láhkarievdadusas mearridedje ásahit guovddáš válgalávdegotti, Sámedikki válgalávdegotti, biiresámeválgastivrraid sadjái mat leat riikka 13 válgabiirres.

Gielda- ja guovludepartemeanta ovddida evttohusa rievdadit sámelága § 2-6 vai čuovvola Sámedikki evttohusa ahte galgá leat čohkken ovtta sadjái sámi jienastuslogu čáliheami. Áigumuš lea čađahit láhkarievdadusa nu ahte bargu láhčit jienastuslogu čáliheami rievdadusa sáhttá álgit buori áiggis ovdal boahtte sámediggeválgga 2005:s.

Evttohus gáibida ahte ferte rievdadit sámelága § 2-6. Vuosttaš lađđasis sihkkut « orrunsuohkanis». Ođđa nubbe lađasin lasihuvvo: « Galgá váldit oktavuođa Sámedikkiin go áigu gáibidit čálihuvvot sámi jienastuslohkui». Dálá nubbi lađas šaddá ođđa goalmmát lađasin mas dárkkuha ahte lea Sámediggi mii ráhkada sámi jienastuslogu go « Sámediggi» lasihuvvo vuosttaš cealkagii. Dán lađđasis lasiha maŋemus cealkkan: « Sámi jienastuslogu galgá čálihit suohkaniid vuođul». Dálá goalmmát lađas šaddá ođđa njealját lađasin mas « departemeantta» sadjái boahtá « Sámediggi». Rievdadusat gođđojuvvojit dan muddui go lea dárbbašlaččat fárrui Sámedikki válgaláhkaásahusaide.