Denne siden finnes ikke på bokmål. Til bokmål forside

St.dieđ. nr. 55 (2000-2001)

Sámepolitihka birra

14.2.1 Boazodoallopolitihkalaš juksanmearit ja njuolggadusat

Boazodoallopolitihka juksanmearit ja njuolggadusat leat čilgejuvvon St. dieđ.:s nr. 28 (1991–92) Nana bissovaš boazodoallu, ja Stuorradikki gieđahallan áššis, gč. Innst. S. nr. 167(1991–92). árvalusas konkretiserejuvvojit «Nana bissovaš boazodoalu» golbma čuovvovaš juksanmeari:

  • ekologalaš bistevašvuohta

  • ekonomalaš bistevašvuohta

  • kultuvrralaš bistevašvuohta

Dát golbma juksanmeari leat sparrolaga: ekologalaš bistevašvuohta addá vuđđosa ekonomalaš bistevašvuhtii, ja ekologalaš ja ekonomalaš bistevašvuohta dahká vejolažžan gárgedit kultuvrralaš bistevašvuođa.

Ekologalaš bistevašvuohta ovdeha ahte biddjojuvvo mearrideaddji deaddu dasa ahte hálddahit guohtunvuđđosa nu ahte guohtundássedeaddu váfistuvvo. Guovlluin gos guohtumat leat guorban, galgá dássedeaddu fas huksejuvvot. Dát dahkkojuvvo vai ealáhussii addojuvvo gárgedanvejolašvuohta oanehet ja guhkit áigái. Guohtumiid vejolašvuohta galgá váfistuvvot boazologu muddema bokte ja iige galgga eará beroštusaid luoitit liiggás garrasit lihkahallat valljodatváriid. Viidaseappot ovdeha juksanmearri ahte riikkagottálaš juksanmearit bistevašvuođa olaheamis gáibidit maiddái boazodoalu heivehit iežas guohtuneanageavaheami ja doaibmavugiid luonddu eavttuid vuhtiiváldimiin ja nu ahte seailluha ja gárgeda biraskvalitehta viiddis áddejumis.

Ekonomalaš bistevašvuohta ovdeha ahte gáibiduvvo buvttadanmunni, dienasnákca, goluidgeahpedanmunni, boahtodássi ja boahtojuogadeapmi. Dat gáibida maiddái ahte lea govttolaš gaskavuohta ealáhusa valljodatváriid ja olbmuid logu gaskkas, geat galget oažžut boahto- ja bargovejolašvuođaid boazodoalus, daid gávpemárkan- ja boahtovejolašvuođaiguin mat gávdnojit. Dán oktavuođas lea guovddážis buorebut ávkkástallat árvoloktenvejolašvuođa. Dás čujuhuvvo vejolašvuhtii ahte oččodit eambbo iešguđetlágan buktagiid báikkálaš kultuvrra ja árbevieruid vuođul, báikkálaččat dikšut ja ráhkadit, liigebuktagiid ávkkástallan, ja biologalaš vuođđoávnnasbuvttadeami oažžut optimálalažžan – heivehit buvttadeami valljodatváriid mielde.