Boazodoallolága birra

4.1 Viidodat ja areálavuođđu

Norgga boazodoallu lea álo leamaš sámi ealáhus. Historjjá mielde lea boazodoallu doaimmahuvvon oalle viidát riikkas. Dál lea boazodoallu vuosttažettiin váriin ja duovdagiin Finnmárkkus, Romssas, Nordlánddas ja Davvi-Trøndelágas, ja osiin Lulli-Trøndelágas, Møre ja Romsdalas (Trollheimen) ja Hedmárkkus. Davvi-Gudbrandsdálas ja Valdresis doaimmahit giliolbmot boazodoalu. Dát boazodoallu dárbbaša doaibmalobi boazodoallolága 5. § olis, gos leat mearrádusat boazodoalu birra olggobealde sámi boazodoalloguovllu, ja doaimmahuvvo boazosearvin. Dasa lassin lea vel Rendal Boazosearvi, Rendalen, Engerdal ja Trysil gielddain, mii doaimmaha erenoamáš doallovuogi, go čađahit priváhta bohccuid bivddu báhčima bokte.

Oktiibuot lea Norggas boazodoallu goasii 140 gielddas, ja areálas mii dahká brutto birrasii 40 % Norgga eatnamiin dahje sullii 140 000 km². Finnmárkku rájes lulás oktan Lulli-Trøndelágain dahká brutto boazodoalloeanan birrasii 80 % eatnamiin. Ii buot areála leat boazoguohtuneanan. Čáhci, impedimeanta, gilvojuvvon eanan ja huksejuvvon guovllut gessojuvvojit eret. Lea rehkenaston ahte netto areála dahká sullii 90 000 km²dahje goasii 30 % Norgga nannamis. Muđui leat Norgga boazodoallit beassan atnit guohtumiid Ruoŧa bealde Norgga ja Ruoŧa soahpamuša olis guovvamánu 9. beaivve 1972 boazoguohtumiid birra. Seammaládje leat Ruoŧa beale boazodoallit atnán Norgga beale guohtuneatnamiid. Dát soahpamuš nogai cuoŋománu 30. beaivvi 2005, ja dál leat šiehtadallame ođđa boazoguohtunšiehtadusa Ruoŧain. Čujuhuvvo muđui Od.prp. nr. 75 (2004 – 2005) ja Evtt. O. nr. 98 (2004 – 2005)