2.9.2 Interreg-prográmmat
Interreg III A guoská buot servodatsurggiide;
ealáhusaide, kultuvrii, oahpahussii, gillii jna.
Interreg III A-prográmmaid váldoulbmilin
lea ahte galget leat nana, ealli sámi servodagat,
ealli kultuvra, nana sámi giella ja ahte fierpmádat sámiid
gaskka galgá nannejuvvot ja ovddiduvvot. Ulbmil
dávista Sámedikki mihttomeriide
oktiibuot. Go lea dakkár ovddidanprográmma
mas leat nu ollu seammalágan árvvut go
Sámedikkis, de lea dat dakkár gaskaoapmi
maid sáhttá geavahit bargat surggiiguin
maidda dábálaččat
eai livčče resurssat maid bidjat.
Interreg III A-prográmmaáidogat
lea 2000–2006. Prográmmaid álgu
maŋŋonii dan geažil go
prográmmadokumeanttat eai dohkkehuvvon Brusselis
ovdalgo 2001:s. Dasto addojuvvui Sámediggái čállingoddeovddasvástádus
Norgga bealde goappašiid sámi oasseprográmmaid
ovddas, mii buvttii liigedoaimmaid maidda hálddahusas
eai lean resurssat. Prográmmaid hálddahuslaš
golut eai máksojuvvon teknihkalaš
veahki ovddas, man geažil Sámediggi
ii leat šat váldán čállingoddeovddasvástádusa.
Jagi 2001 rájes leat prográmmat ruhtadan
23 prošeavtta surggiin nugo giella, mánát
ja nuorat, kultuvra ja ealáhusat jna. Okta ovdamearka
prošeavttain mat leat ruhtaduvvon lea Lulli-Trøndelága
fylkkabibliotehka prošeakta «kulturbuss
uten grenser». Dát lea girjebusseprošeakta,
mas maiddái kulturgaskkusteapmi lassin girjjálašvuhtii,
lea deaŧalaš bealli. Girjebusse galgá
vuodjit oarjelsámi guovllus gávcci
gearddi jagis ja dát prošeakta galgá
bistit jagi 2005 lohppii. Geahča maiddái
kapihttala Ealáhusat ja kultuvra. Dasto lea álggahuvvon
sámi koara Sámi Jienaid prošeakta
man namma lea «koarralávlun»,
mas kulturgaskkusteapmi lávluma/juoigama
bokte ja fierpmádathuksen riikkarájiid rastá
lea váldomihttomearrin.
Sámi servodaga birasjurddašeapmi
ja dásseárvu sohkabeliid gaskka
lea Interreg-oktavuođas biddjojuvvon ollislaš
jurddašeapmái. Dát mearkkaša
dan ahte prošeavttain main lea lunddolaš,
galget biras ja dásseárvu leat oassin
prošeavtta barggus, álggu rájes gitta
lohppii, maiddái go prošeavtta boađus
galgá dovddusin dahkkojuvvot.
Oktiibuot lea juolluduvvon 6 600 000 ruvnno sámi
Interreg-prográmmaide stáhtabušeahtas áigodagas 2002–2004.
Ohcamiid lohku lea birrasii guđa geardde stuorát,
nu ahte fertet vuoruhit ohcciid gaskka. Buohkanassii leat Interreg
sámi oasseprográmmain deaŧalaš
váikkuhus guovllulaš ja erenoamážit rádjaguovlluid
ovdánahttimii.
