3.2 Ođđa
válgaortnet ja ráhkkaneapmi
2009 válgii
Dás čujuhat
Sámedikki jahkedieđáhussii
kap 2.4.
Ráđđehus
evttohii rievdadusaid sámelága
mearrádusaide Sámedikki
válgaortnega birra Od.prp.
nr. 43 (2007 – 2008). 2008 geassemánu
17.beaivvi Láhkadikki mearrádus
rievdadusaid birra, de ođđa
láhkaásahus Sámedikki
válggaid birra mearriduvvui 2008
juovlamánu 19.beaivvi gonagaslaš resolušuvnna
bakte. Válgabiirejuohku
lea rievdaduvvon nu ahte ovddeš 13
biire ovttastahttojuvvojedje 7 biirii. Dáinna lágiin
lea buoret oktavuohta Sámedikki áirrasjuogu
ja ovddiduvvon jienaid gaskkas. Dássenáirrasortnet
lea heaittihuvvon ja Sámedikkis
leat fas 39 bistevaš áirasa.
Guovddáš njuolggadusrievdadus
lea go dál earuhat suohkaniid
main leat unnit go dahje eanet go 30 čálihuvvon Sámedikki
jienastuslohkui. Válljejeddjiin daid
suohkaniin main leat vuolil 30 jienastuslogus lea dušše
vejolaš ovdalgihtii jienastit sámediggeválggas.
Mannán sámediggeválgga
(2005) Sámedikki jienastuslohku
dat mearrida guđe suohkaniin dušše
galget vuostáiváldit sámediggeválgga
ovddalgihtiijienaid, ja guđe
suohkaniin galget sihke vuostáiváldit
ovddalgihtiijienaid ja seammás
lágidit jienasteami válgadikkis.
Dát ođđa
ordnet guoská eanas riikka
suohkaniidda.
Bargamis rievdadusevttohusaiguin de leat deattuhan ahte válgaortnet
ja válgamearrádusat
leat seammaláganat sihke sámediggeválggain
go stuoradiggeválggain.
Od.prp. nr. 37 (2008 – 2009) evttohusa vuođul
lea válgaláhka
ja suohkanláhka rievdaduvvon.
Válgalága rievdadusat
váikkuhit maiddái sámediggeválgga čađaheami. Dát
guoská válgačađaheami áigemeriid muddema,
mearrideames vejolašvuođa jienastit
suoidnemánu 1.beaivvi rájes gitta
dassážii
go ovdalgihtii jienasteapmi álgá borgemánu
10.beaivvi ja njuolggadusat válgaáicama
birra. Láhkaásahus
Sámedikki válggaid
birra lea rievdaduvvon dán ektui.
2009’s lea Sámedikki
bušeahtta lassánan
2,9 milj. ruvnnuin 2009 sámediggeválgga čađahan
bargguide. Gielda- ja guovlodepartemeanta lea juolludan 184 000
ruvnno Sámedikki Nuoraidpolitihkalaš Lávdegotti
(SNPL) áŋggirdeapmái
oažžumis nuoraid čálihit
Sámedikki jienastuslohkui
ja jienastit sámediggeválggas. Ulbmiljoavkun
leat sámi nuorat. Čálliid
Lágádus
lea ožžon
336 000 ruvnno Avis i Skolen válgagihppagiid
jorgaleames davvi-, julev- ja lullisámegielaide.
Gihppagat leat heivehuvvon 3 ulbmiljoavkkuide; gaskadási, nuoraiddási
ja joatkkaskuvlla nuoraide.
