2.2.3 Sámi jienastuslohku ja válga
Sámediggi lea dál
geahčadeamen sámediggeválganjuolggadusaid. Dán
lávdegotti raporta lea dál sáddejuvvon
gulaskuddamii Sámedikki politihkalaš joavkkuide,
sámi organisašuvnnaide
ja válljejuvvon gielddaide ja fylkkagielddaide.
Dát dávista Sámediggeráđi álginjulggaštussii.
Dikki rievdadusevttohus ovddiduvvo jagi 2002 mielde. Sámediggi čujuha
erenoamážit ahte
ferte buoredit sámi jienastuslokhobarggu,
ja ahte jienastuslogu fievrrideapmi ja hálddašeapmi
berre sirdojuvvot guovddáš dássái,
namalassii Sámediggái.
Dán ortnega bokte dáhttu
Sámediggi sihkkarastit olbmuid jienastanvuoigatvuođa
ja juksat dan ahte buot jienastuslohkui čálihanávžžuhusat meannuduvvojit
veardásaččat
ja ahte sámi jienastuslohku oktilaččat áigeguovdilasto.
Sierra diehtojuohkinprošeakta lea ásahuvvon
ovttasráđiid Statskonsult:in.
Prošeakta bistá gitta
2005 válgga rádjai,
ja dan mihttomearrin lea vaikkuhit dan ahte eambosat čalihivčče
iežaset sámi jienastuslohkui.
Erenoamážit vuoruhuvvui 2001:s
nuoraid ja nissonolbmuid besten jienastuslohkui. Kampánjja
boađusin lei dat ahte nuoraid lohku jienastuslogus
gal goarkŋut, muhto nissonolbmuid oassi
gal ii buorránan nugo leimmet doivon. Oktiibuot
ledje dalle go čálihanáigi
nogai miessemánu 1. b. 2001, 9.923 olbmo čálihan
iežaset sámi jienastuslohkui,
1.255 eanet go 1997:s. Go jahki 2001 nogai, de ledje sámi
jienastuslohkui čálihan
badjel 10.000 olbmo.
Unohis sohkabealovddastus Sámedikkis maŋŋá 2001
válgga lea dagahan ahte Sámediggi
lea álggahan iskkadeami válgga,
ovddastusa ja dásseárvvu
birra. áigumuš lea álggahit
doaibmabijuid, mat buoridivčče
nissonovddastusa. Sámediggi áigu álggahit máŋggajagáš dutkanprográmma.
Lea stuorra dárbu beassat diehtit eambo
sohkabeliid gaskavuođaid birra sámi
servodagas, buot servodatsurggiin, vai sáhttá ovddidit
beaktilis dásseárvopolitihka.
