Sámedikke doaimma birra 2001

4.3 Dearvvasvuođa ja sosiála bálvalusat sámi álbmogii

Borgemánus 2001 Ráđđehus dohkkehii Norgga iežas sámeálbmogii dearvvasvuođa ja sosiála bálvalusaid doaibmaplána jagiide 2002–2005 («Mánŋg-gabealátvuohta ja dásseárvu»). Plána ulbmilin lei nannet ja ahtanahttit dásseárvosaš ja ovttadáset dearvvasvuođa ja sosiála bálvalusaid beroškeahttá veahkidárbbašeaddji gielas ja kulturduogážis. Departemeanta váldá vuhtii ahte Sámedikkis leat seamma ulbmilat dearvvasvuođa ja sosiála surggiid rahčamušainis, oainne Sámedikk jahkeadieđáhusa ja rehkedoalu 2001.

Sosiál- ja dearvvasvuohtadepartemeanta lea jahkái 2001 addán 2 million ruvnnu Romssa Universitehtii jođihit Sámi Dearvvasvuođa Dutkanguovddáža. Guovddáža áigumuššan lea guovzat ovdan duođaštusaid maiguin buoridivčče ja ovddidivčče sámi dearvvasvuođa ja sosialbálvalusaid áššedovdamušovdáneami gealbbu. Guovvdáš lea vuosttas doaibmajagi mielde ráhkadahttán čoakkáldaga mii čájeha makkár gelbbolašvuohta lea gávdnomis dán suorggis. Guovddáš lea dasalassin álggahan ovttas Stáhta Dearvvasvuođačielggademiin (SHUS) válbmet dearvvasvuođa ja eallindili suokkardusplána sámi guovlluin. Maiddái leat sihke Sámi Dearvvasvuođa Dutkanguovddáš ja Sámediggi fárus WHO:a ovttasbarggus eamiálbmogiid dearvvasvuhtii buorrin.

Jahkái 2001 juolluduvvui 2,8 mill. ruvnnu Finnmárkku Filkkagildii jođihit sámi álbmogiid váras ásahuvvon spesialisttaid dearvvašvuođa bálvalusa. Jagis 2001 geavahuvvo 5,3 mill. ruvnnu iskkadan- ja ovdánahttinbargguide, ja dás sirdui Sámediggái 4,6 mill. ruvnnu maid diggi fas juohká ovddosguvlui. Dása gullá ain ovddosguvlui dikšut buokŋunstipeanddaid. Čakčat 2001 dagai departemeanta soahpamuša árvvoštit iskkadandoaimmaid ja muđui geahččat mo NOU/NAČ 1995: 6 áigumušat leat fievrriduvvon.