4.1.3 Mánáidsuodjalus ja bearašsuodjalus
Sámediggi lea dieđáhusatis
ovddidan dárbbu čalmmustuhttit
sámi mánáid dárbbuid mánáidsuodjalusa
ja bearašsuodjalusa hálddašeami
ođastettiin.
Mánáidsuodjalusbálvalusa boahttevaš ulbmil
lea oažžut áigái
buori ja ollislaš doaibmaapparáhta
mánáid ja nuoraid várás sihke
suohkana ja stáhtalaš dásis.
Ulbmil lea lágidit mánáide ja nuoraide dárbbašlaš ja
vuoiggalaš veahki ja doarjaga, dalle go
mánná dan divdna dárbbaša.
Dát mearkkaša ee. mánáidsuodjalusa
mii ovddida ja atnigoahtá veahkke- ja ovddasmorašdoaimmaid
main bearaš ja lagasbiras leat fárus,
ja mii deattuha bearašlahtuid ja guovddáš instánssaid
ja báikkálaš birrasa
resurssaid. Go mihttun lea hábmet mánáidsuodjalusa
mii lea mánnái ávkin, de galgá dat
maiddái leat sámi mánnái ávkin,
ja das galgá sámegiella ja sámi kultuvra
adnot mávssolažžan
ja dásseárvosažžan.
Jus dán galggaš olahit, de ferte
buoridit mánáidsuodjalusbálvalusa máŋggakultuvrralaš gelbbolašvuođa.
Bearašráđđádallamis váldo
bearaš- ja lagasbiras fárrui ráđđádaladettiin,
ja dán vuogi ulbmil lea hukset doarjaga hearkkes dili mánáide
ja bearrašiidda sin iežaset
lagasbirrasis. Dát vuohki adno go stuora bearaš (fuolkkit
ja lagas olbmot) čoahkkana, ja háhká doaibmabijuid
mánnái ja bearrašii. Mánáid-
ja bearašdepartemeanta lea dorjon našovnnalaš prošeavtta
dán vuogi implementerema, ovddideami ja oahpaheami várás. Bearašráđđádallan
lea oahpahuvvon Finnmárkku suohkaniin.
Sámediggi oaivvilda eambbo fertet veahkehit hearkkes
dili mánáid ja nuoraid geain lea sámi duogáš.
Dasto ferte vuoruhit doaimmaid daid sámi mánáid
ja nuoraid várás geat sirdojuvvojit eret ruovttus,
vai sin giella ja kultuvra áittarduvvo. Mánáid-
ja bearašdepartemeanta lea addán
dieđuid Sámediggái Mánáid-, nuoraid-
ja bearašetáhta ásaheami
birra.
Mánáid- ja bearašdepartemeanta
lea Váhnenbagadus-prográmma bokte ráhkadan materiála
váhnemiidda ja dearvvašvuođaguovddážiidda,
mii galggašii veahkehit váhnemiid
ovddasmoraš- ja bajásgeassinrollas.
Muhtun oassi dán materiálas lea jorgaluvvon sámegillii.
Eambbo dieđut gávdnojit
www.foreldreveiledning.dep.no
Mánáid- ja bearašdepartemeanta
addá doaibmadoarjaga Davvi-Norgga mánáidsuodjalusa ovddidanguovddážii.Guovddáš dutká ja
ovdánahttá ee. máŋggakultuvrralaš servodaga
mánáidsuodjalusa, ja guorahallá erenoamážit
mánáidsuodjalusa sámi oktavuođain.
2003:s juolludii Mánáid- ja bearašdepartemeanta
doarjaga Davvi-Norgga mánáidsuodjalusa ovddidanguovddážii,
ráhkadit njeallje temágihppaga mánáidsuodjalusa
birra sámi oktavuođas, maid vuođđo-
ja joatkkaoahpu studeanttat ja mánáidsuodjalusbálvalusa
bargit sáhttet atnit ávkin. Gihppagat gárvvistuvvojit
2004:s.
Sámedikki doarjaga vehkiin lea Sis-Finnmárkku
bearašsuodjaluskantuvra čađahan
prošeavtta
Metodeutvikling
og kompetanseheving i arbeid med par og familier med rusrelaterte
problemer I Sápmi
(«Metodaovddideapmi ja
gelbbolašvuođalokten
sámi bárragottiid ja bearrašiid
divššus geain
leat gárrenmirkováttisvuođat»). Prošeakta
lea dál loahpahuvvon, ja raporta lea válbmaneame.
Dát prošeakta lea addán ávkkálaš dieđuid
mat sáhttet adnot vuosttašbálvalusas,
ja prošeavttas sáhttá leat ávki
ja árvu maiddái eará kultuvrraide dákkár
tabuaáššiid
oktavuođas.
Kompetansetiltak for familievernet
(«Bearašsuodjalusa
gelbbolašvuođadoaimmat»)
nammasaš raportta
vuođul álggahuvvojit dađistaga
iešguđet vuoruhuvvon
doaibmabijut. Guovddáš áŋgiruššansuorgi
lea nannet etnihkalaš unnitlogu bearrašiidda fálaldaga,
dás maiddái fálaldaga sámi álbmogii.