Sámedikki 2008 doaimma birra

2.10.3 Minerálaláhka

Sámedikki dievasčoahkkin ii miehtan ođđa minerálaláhkii. Dat mearkkaša ahte Sámediggi ii ge sáhte miehtat daidda doaimmaide maid láhkaevttohus geahččala muddet.

Sámediggi gávnnaha ahte láhkaevttohus ii ollašuhte stáhta álbmotrievttálaš geatnegasvuođaid sápmelaččaid ektui. Láhka láhčá dili dasa ahte meannudit sámi vuoigatvuođaid earaláhkai Finnmárkku olggobealde go Finnmárkkus gulskuddama oktavuođas, sámi deasttaid deattuheami oktavuođas ja sápmelaččaid vuoigatvuođaid oktavuođas oažžut oasi vejolaš ávkkástallanárvvus. Ii ge láhka fuolat sápmelaččaid vuoigatvuođa konsultašuvnnaide daid mearrádusaid oktavuođas mat gusket daid minerálaid iskanvuoigatvuhtii, geahččaladdanbohkamii ja ávkkástallanvuoigatvuhtii maidda stáhta čuoččuha eaigáduššanvuoigatvuođa.Sámediggi deattuha ahte bargu minerálalágain lea bistán badje guovtti logijagi, ja ahte sámi vuoigatvuođat ja beroštusat leat čielggaduvvon ja čovdosat evttohuvvon sihke NAČ:s 1996:11 Minerálaláhkaevtthus ja NáČ:s 1997:4 Sámi kultuvrra luondduvuođus. Ot.proposišuvnnas nr. 35 (1998 – 99) minerálaláhka, mii gessojuvvui ruovttoluotta Ot.dieđáhusas nr. 1 (1999 – 2000), lei maid ovddiduvvon láhkaevttohus oktan mielddistuvvon láhkaásahusevttohusain mii geahččalii fuolahit deastta sámi kultuvrii olles árbevirolaš sámi guovllus. Viidáseappot lea departemeanttas leamaš buorre áigi ja dievaslaš vejolašvuohta oktiiordnet NáČ 2007:13 Ođđa sámeriekti dainna láhkabargguin mii boahtá ovdan Justiisadepartemeantta gulaskuddanreivves dán čielggadeami várás. Go váldá vuhtii dan áiggi mii gollan ođđa minerálaláhkabargui, de lea uhccán jáhkehahtti ahte ii sáhte fuolahit olles árbevirolaš sámi guovllu sápmelaččaid vuoigatvuođaid ja beroštusaid minerálaláhkaevttohusas.

Konsultašuvnnat Biebmo- ja gávpedepartemeanttain leat leamaš hui gáibideaddjit. Departemeanta ii leat buktán makkárge politihkalaš ja fágalaš ákkaid dasa manne sii eai leat dohkkehan Sáme­dikki árvvoštallamiid ja evttohusaid. Ovdal konsultašuvnnaid Sámedikkiin, dovddahii Ráđđehus ahte dat lei dahkan oaivila das mo sámi vuoigatvuođat ja beroštusat galge meannuduvvot lágas. Dát váddásmahtii konsultašuvnnaid.

ášši mearrádusas bivddii Sámediggi Ráđđehusas fas rahpat konsultašuvnnaid ja geahččalit sohpat čovdosiid ovttasráđiid Sáme­dikkiin.