Boazodoallolága birra

8.4 Lága ulbmil

Lávdegotti árvalan ulbmilparagráfa lea dadjat measta seamma go 1978-lága 1. §. Go boazodoalloláhka vuosttažettiin sisttisdoallá njuolggadusaid sámi boazodoalu birra, de lea lávdegoddi árvalan ahte ulbmilparagráfa juhkkojuvvo, nu ahte evttohusa § 1 – 1 sisttisdoallá lága ulbmila sámi boazodoalloguovllus ja § 1 – 3 boazodoalu muđui riikkas. Diekkár juohkima bokte šaddá láhkalávdegotti mielas maiddái čielgaseabbo ahte láhka galgá lágidit dilálašvuođaid sámi boazodollui Vuođđolága § 110 a ja Norgga riikkaidgaskasaš geatnegasvuođaid mielde, gč. vuosttaš lađđasa. Teaksta lea rievdaduvvon veahá, vai šaddá čielgaseabbon ja vai dárkileappot boahtá ovdan makkár njuolggadusat lágas namalassii leat. Paragráfas čujuhuvvo maiddái miessemánu 21. b. 1999 nr. 30 olmmošvuoigatvuođaláhkii.

Muhtun gulaskuddanásahusat čujuhit ahte gaskavuohta eará servodatberoštumiide berre čielgaseappot boahtit ovdan ulbmilparagráfas. Leat erenoamážit muhtun suohkanat mat atnet dán deaŧalažžan, ja omd. Čáhcesullo gielda deattuha ahte boazodoalu hálddašeamis lea mearkkašupmi maiddái eará servodatberoštumiide, ja ahte bealit mat álgovuorus orrot leame boazodoalu siskkáldas áššit, dađi mielde sáhttet guoskat maiddái biras servodahkii. Norgga boanddaidsearvi moaitá ahte láhkalávdegoddi ovddida evttohusaid §:s 1 – 1 mat duohtaságas addet ođđa ulbmilparagráfa mas boazodoallu sámi ealáhussan oažžu ekslusiiva ja sierra suodjalusa. Boanddaidsearvvi mielas gullet diekkár gažaldagat Sámevuoigatvuođalávdegoddái. Oljo- ja energiijadepartemeanta oaivvilda ahte mearrádus orru leame dárbbašmeahttun viiddis, ja ahte ii berre čujuhit Vuođđolága § 110 a ja álbmotrievtti njuolggadusaide.

Advokáhttasearvi oaivvilda ahte paragráfa berre rievdaduvvot ja čavgejuvvot vai ii doaimma dego veahkkemearrádussan muđui árvaluvvon eará váilevaš/ulbmilmeahttun mearrádusaide.

Sámediggi lea árvalan ahte čuovvovaš váldo mielde ulbmilparagráfii (dás jorgaluvvon):

Departemeanta atná riektan ja dárbbašlažžan ulbmilparagráfas vuhtii váldit eará servodatberoštumiid. Vástideaddji mearrádus dálá lágas dahká dan, ja departemeanta ii oainne ákka rievdadit dan. Boazodoallu lea oassin Norgga servodagas. Sámi boazodoallu galgá seailluhuvvot sámi kultuvrra ja servodateallima deaŧalaš vuođđun, buorrin boazodollui alccesis ja servodahkii muđui. Muđui ii oainne departemeanta ahte lávdegotti evttohan ulbmilparagráfa rievdada dálá lága ulbmilparagráfa sisdoalu, ii ge dan riektevuođu mii ii leat láhkanannejuvvon. Geahča riektevuođu birra eambbo maŋŋelis.

Departemeanta oaivvilda almmotge, nugo muhtun gulaskuddanásahusat nai čujuhit, ahte ulbmilparagráfa sihke dálá lágas ja evttohusas lea guhkki ja viiddis. Dan dihte lea departemeanta iežas evttohusas geahččalan hábmet áibbas ođđa ja oanehis ulbmilparagráfa, mas ii leat ulbmilin rievdadit oaivilsisdoalu. Departemeanta oaivvilda maiddái ahte dat áigumušat mat leat Sámedikki lassievttohusas ulbmilparagráfii leat vuhtii váldojuvvon evttohuvvon teavsttas. Čujuhit mearkkašumiide ulbmilparagráfii 10. kapihttalis.

Departemeantta oainnu mielde berre oktavuohta álbmotriektái váldot eret ulbmilparagráfas ja baicca biddjot sierra mearrádussan, gč. § 3. Čujuhit 3. § mearkkašumiide ráđđádallanbealálaččaid goabbatlágán oainnuid birra dulkonprinsihpaid formulerema hárrái ILO-soahpamušas nr. 169 ja boazodoallolágas.

Ulbmilparagráfii lea váldon mearrádus boazodoalu areálaid birra. Čujuhit kapihttalii 8.5 ja § 1 mearkkašumiide.

Departemeantta evttohusas ii leat sierra ulbmilparagráfa boazodollui olggobealde sámi boazodoalloguovllu nugo lávdegoddi lei árvalan. Mearrádus lea biddjon vuosttaš paragráfa goalmmát lađasin.