4.5 Kultuvra, valáštallan, media
4.5.1 Ráđđehusa
ja Sámedikki kulturovttasbargu
Buori oktavuođa ja buriid ságastallamiid nannema
várás leat Kultur- ja girkodepartemeanta ja Sámediggi
doallan hálddahuslaš čoahkkimiid
guovtte geardde jagis.
1
2002:s sirddii Kultur- ja girkodepartemeanta
olu kulturásahusaid ja doaimmaid hálddašeami Sámediggái,
ee. Sámi sierrabibliotehka, johtti girjerájusbálvalusa,
sámi dáiddárstipeandda, sámi dáiddaásahusaid čájáhusbuhtadusa,
báikenammabálvalusa ja sámi giellalága čuovvoleami
ja dasto vel sámi museaid, sámi arkiivva, sámi
musihkkafestiválaid ja Beaivváš Sámi Teáhtera.
Sámediggi hálddaša dál
kulturulbmiliid rámmajuolludusa, ja lea Sámedikki ovddasvástádus
vuoruhit doaimmaid dán rámma siskkobealde.
4.5.2 Sámi kultuvra
Ráđđehusa
giella- ja kulturpolitihkka lea ollislaččat čilgejuvvon
st. dieđ. nr. 48:s (2002–2003)Kulturpolitikk fram mot år 2014(Kulturpolitihkka 2014 rádjái).Dieđáhusas
ovddiduvvo boahttevaš logi jagi giella-
ja kulturpolitihkka, maiddái sámi kultuvrra ja
giela dáfus.
2004:s mearridii Sámediggi dáhttut Kultur-
ja girkodepartemeanta sirdit sámi arkiivva hálddašeami
Riikkaarkivárii, vai sámi arkiiva šaddá oassin
stáhtalaš arkiivadoaimmas.
2
2005’ bušeahtas
evttohuvvo sirdojuvvot 0,7 mill kr stáhtalaš Arkiivadoaimmahahkii,
sámi arkiivadoibmii.
4.5.3 Sámi kulturvisttit
3
Árran julevsámi guovddáža
Divttasvuonas, II huksenoassi loahpahuvvui 2003’ čavčča.
2002’ reviderejuvvon bušeahta
oktavuođas juolluduvvui dása 5
mill kr, ee. Gieldalávdegotti mearkkašumiid
geažil (vrd. B. árv. S. nr. 5
(2000–2001) ja B. árv. nr. 5 (2001–2002)).
Kultur- ja girkodepartemeantta 2005–2008 investerenplánas
(vrd. st. prp. nr. 1 (2004–2005) lea Njávdáma
nuortasámi museii juolluduvvon 26,2 mill kruvnno doarjjan.
4
Stáhta
lea ovdal addán 3,8 mill kruvnno dán huksenprošektii. Ája
sámi guovddážii, Gáivuonas,
lea ollislaš doarjja 21,3 mill kruvnno,
ja vuosttaš oassi lea plánejuvvon
juolluduvvot 2006:s (10 mill kruvnno).
5
Sámi
dáiddamuseii juolluduvvo 2006:s 1 mill kruvdnosaš plánendoarjja,
ja 2007:s 10 mill kruvnno. Eaktuduvvo ahte dáiddamusea šaddá Sámi
Vuorkádávviriid ossodahkan.
30 mill kruvdnosaš doarjjarámma
lea gaskaboddosaš merošteapmi. Ája sámi
guovddáža ja Sámi dáiddamusea prošeavttain
leat logut gaskaboddosaš plánalogut,
go ferte vuhtii váldit prošeavttaid
viidáset guorahallama ja jahkásaš bušeahttameannudemiid.
Kultur- ja girkodepartemeanta lea maiddái juolludan
1 mill kruvnno oasseruhtadeapmin sámi multidáiddára
Nils-Aslak Valkeapää-rohki opmodaga oastima várás.
6
4.5.4 Sámi valáštallan
Sámedikki 2003’ jahkedieđáhus čájeha
ahte sámi valáštallamis
leat olu doaimmat, ja ahte doarjja dárbbašuvvo valáštallandoaimmaide
ja dáid doaimmaid organiseremii. Sámediggi ja
Sámi valáštallanlihttu
(SVL-N) leat Kultur- ja girkodepartemeanttas dáhtton jahkásaš doarjaga
spealloruhtasisaboađuin. KGD lea bivdán
Sámedikki ovddidit ohcamuša, vai
lea vuođđu ášši
meannudit. Sámi valáštallamis
lea maiddái vejolašvuohta dálá rusttetdoarjjaortnegiid bokte
ohcat spealloruđain juolludeami ásahit
alcceseaset dárbbašlaš infrastruktuvrra.
Dasa lassin sáhttet sámi valáštallansearvvit
ohcat doarjagiid báikkálaš servviid doarjjaortnega
bokte.
7
4.5.5 Sámi media
Nu movt Sámediggi čujuha kapihttalis 3.13.1,
de juolluduvvui sámi almmuhemiid vuođđodoarjja
2003:s maiddái Gába nissonbláđđái,
Leavvedolggi mánáidbláđđái
ja risttalaš Nuortanáste bláđđái.
Sámediggi čujuha ahte lea ain
dárbu nannet dáid almmuhemiid vai dat sáhttet
almmuhuvvot sávahahtti kvalitehtain ja eanet gerddiid jagis.
Sámi aviissaid doarjjaortnet joatkašuvvá Kultur-
ja girkodepartemeantta bušeahtas, ja lea
oktiibuot 11,6 mill kr 2004:s. Ráđđehusa
2005’ bušeahttaevttohusas lea
evttohuvvon 12,9 mill kr doarjja, mii lea 11,6 % lassáneapmi
2004 ektui. Gieđahallamis St. dieđ.
nr. 33 (2001–2002)
Lassidieđáhus
stuoradiggedieđáhussii nr. 55
(2000–2001) Sámepolitihka birra,
ávžžuhii
Stuoradiggi ee. rievdadit sámi aviissaid doarjjameriid
ortnega sámegielaviissaide buorrin, ja árvvoštallojuvvui
heive go doarjaga hálddašanovddasvástádusa
sirdit Sámediggái. Gieldalávdegotti eanetlohku
dáhtui maiddái rahpat vejolašvuođa
juolludit almmolaš doarjaga báikkálaš dárogielaviissa
julevsámegiel siidduide. Departemeanta lea dál
bargame čuovvolit stuoradiggedieđáhusa
evttohusaid. Departemeanta áigu árvalit rievdadit
doarjjaortnega njuolggadusaid, mii mielddisbuktá ahte árvaluvvon
bušeahttalassáneapmi várrejuvvo
sámegiel aviissaide. Dasto addá departemeanta vejolašvuođa
addit doarjaga julevsámegiel čállimii
aviissain mat iešalddiset eai leat doarjjavuoigatvuođalaččat
sámi aviisan. Departemeanta lea maiddái váldán
oktavuođa Sámedikkiin ságaskuššat
sámi aviissaid doarjjaortnega hálddašanovddasvástádusa vejolaš sirdima.
Davvi-Norgga filbmaguovddáš OS oažžu
2004:s oktiibuot 5,9 mill kruvnno. Juolludus lea doarjjan sihke guovddáža
doibmii ja oanehisfilmmaid buvttadeapmái. Juolludusa eaktun
lea ahte Davvi-Norgga filbmaguovddáš OS
doarju unnimusat ovtta sámi filbmabuvttadeami jahkásaččat.
Jagi 2005’ bušeahttaevttohusas
lea juolludeapmi unniduvvon 0,5 mill. kruvnnuin, mii mearkkaša
ahte Davvi-Norgga filbmaguovddáš oččošii
seamma doarjjadási oanehisfilmmaid buvttadeapmái
go Vestnorsk filmsenter.
