3.5.1 Mánáidgárddit
Loga Sámedikki jahkedieđáhusa
2.4.kapihtalis bajásšaddandili birra. Sámediggái
juolluduvvo ruhtadoarjja mii adno sámi mánáidgárddiide,
eatnigiela oahpahussii ja diehtojuohkin-, ovddidan- ja bagadallanbargguide
mat bargojuvvojit sámi mánáidgárddiin
ja mánáidgárddiin
gos leat sámi mánát.
Ráđđehus lea ođastan mánáidgárdelága. Odeldiggeproposišuvdna ođđa
lága birra mánáidgárddiid várás
ovddiduvvui Stuoradiggái cuoŋománu
8.b. 2005 (Od.prp. nr 72 (2004–2005). Stuoradiggi dohkkehii lága
geassemánu 14.b. 2005. Lea evttohuvvon ođđa § 2 Mánáidgárddi
sisdoallu, ja njealját lađas sisttisdoallá čuovvovaš
mearrádusa: «
Mánáidgárdi
galgá vuhtiiváldit mánáid
agi, doaibmandási, sohkabeali, sosiála, čearddalaš
ja kultuvrralaš duogáža,
dása gullá maid sámi
mánáid giella ja kultuvra
.» Viidásit
lea § 8 Suohkana ovddasvástádus
deattuhuvvon, gč. goalmmát lađđasa: «
Suohkanis lea ovddasvástádus
dasa ahte mánáidgárdefálaldagat
sámi mánáide sámi
distrivttain huksejuvvojit sámegiela ja kultuvrra
vuođul. Eará suohkaniin galget dilálašvuođat
láhččojuvvot dasa
ahte sámi mánát
sáhttet sihkkarastit ja ovddidit gielaset ja kultuvrraset.»
Mánáid- ja bearašdepartementta
nammadan bargojoavku geigii suoidnemánu 5.b. 2005
ođastuvvon rámmaplánaevttohusa mánáidgárddiid várás.
Sámediggi lei ráđđádallanmieldelahttu
bargojoavkkus. Plána, mii lea láhkaásahus mánáidgárdeláhkii,
manná gulaskuddamii 2005’ čavčča
ovdalgo boahtá fápmui ođđajagimánu
1.b.2006.
Nannen dihtii sámi mánáidgárddiid
ovttasbarggu ja oainnosmahttit sámi giellaovdáneami
ovdaskuvlaagis, de lágiduvvui davviriikkalaš mánáidgárdekonferánsa
Kárášjogas geassemánus
2004. Oasseváldit Ruoššas,
Ruoŧas, Suomas ja Norggas lonohalle vásáhusaid rastá
riikarájiid. Norgga Sámediggi lei
lágideaddjin.
Mánáid- ja bearašdepartementa
doallá jámmadit hálddahuslaš čoahkkimiid
Sámedikkiin ja digaštallá
oktasaš doaimmaid ja hástalusaid.
Dan olis leat ásahuvvon nannejeaddji ovttasbargorutiinnat Sámi
allaskuvllain doaimmaid várás mat
galget buorebut oaččuhit studeanttaid
ohppui, ja oažžut sámegielat
ovdaskuvlaoahpaheddjiid bissut mánáidgárddiin. Viidásit
galget sámi mánáidgárddit
bargat mihttomeriiguin mat leat dokumenttas
Handlingsplan
for likestilling i barnehagene
. Dat jorgaluvvo sámegillii.
Geahča vel St. dieđ. nr 11 (2004–2005)
kap 4.1.1.
3.5.2 Mánáidsuodjalus
Mánáid- ja bearašdepartementta
ja Sámedikki politihkalaš njunnožat
dolle čoahkkima 2004’ giđa.
Dan čoahkkimis muitalii Sámediggi
ahte dárbbašuvvo eambbo oainnosmahttit
sámi mánaid ja nuoraid geat leat
hearkkes dilis. Viidásit lea dárbu
oainnosmahttit ahte doaimmat mat ásahuvvojit sámi
mánáid ja nuoraid várás
geat váldojuvvojit eret ruovttuin, galget áimmahuššat
mánáid giela ja kultuvrra. Mánáid-
ja bearašdepartementa čuvgii Sámediggái
ahte lea ásahuvvon Mánáid-, nuoraid-
ja bearašetáhtta, ja davvi regiovnna
Mánáid-, nuoraid- ja bearašetáhtta
oassálasti čoahkkimis.
Mánáid- ja bearašdepartementa
lea ovdalis jorgalan osiid Váhnenbagadusprográmmas sámegillii.
Mánáid- ja bearašdepartementa
bargá jorgalit digaštallangihppaga «Åtte
temaer for godt samspill», ja árvvoštallá jorgalit
fáddágihppagiid iešguđetlágan fáttáiguin,
váhnemiid ja earáid várás.
Mánáid- ja bearašdepartementa
doarju ain ruđalaččat
Barnevernets utviklingssenter i Nord-Norge
(Mánáidsuodjalusa ovddidanguovddáš
Davvi-Norggas), dakko bokte go addá doaibmadoarjaga.
Departementa attii jagis 2003 ruđaid Mánáidsuodjalusa
ovddidanguovddážii Davvi-Norggas,
vai ráhkada njeallje fáddágihppaga
mánáidsuodjalusa birra main lea
sámi konteaksta, mat sáhttet adnojuvvot
studeanttaid oahpahussii vuođđo-
ja viidásitoahpuin ja mánáidsuodjalusa
bargiide. Gihppagat galge plána mielde válbmanit
2004’ jagi lohppii, muhto bargu lea maŋŋánan
ja gárvána 2005’ čavčča.
Bearašráđđádallan
lea metoda man mánáidsuodjalus geavaha
go bargá sámi bearrašiiguin.
Mánáid- ja bearašdepartementa
doarjjui jagis 2004 našovnnalas prošeavtta
man bargun lei johtui bidjat, ovddidit ja oahpahit dan metoda. Finnmárkkusuohkaniin
lea oahpahuvvon movt bearašráđđádallama galgá
geavahit. Prošeakta jotkojuvvo jagis 2005.
Geahča vel St. dieđ. nr 11 (2004–2005)
kap 4.1.3.