2.5 Dásseárvu
Ovttadássásašvuohta
ja dásseárvu
leat vuođđun Sámedikki
doibmii. Danne áigu Sámediggi
ovddidit ovttadássásašvuođa
ja dásseárvvu
beroškeahttá sohkabealis, čearddalašvuođas
ja seksuála sojus. Ovttadássásašvuohta
guoská buot servodatsurggiide
ja galgá leat oassin Sámedikki
barggus.
Sámediggi mearridii 2008:s dásseárvodoaibmaplána
jagiide 2009 – 2013. Doaibmaplánas
deattuhuvvojit golbma áŋgiruššansuorggi; dásseárvu
sohkabeliid gaskka, gierdavašvuohta
sierralágan seksuála
sojuide ja veahkaválddi
eastadeapmi lagaš oktavuođain. áŋgiruššansurggiid
siskkobealde leat mearriduvvon ulbmilat, strategiijat ja doaibmabijut.
Eanemusat deattuhuvvo sohkabealdásseárvu.
Muhtun doaibmabijut gáibidit
oktilaš ja guhkes áiggi
miellaguottuid duddjonbarggu. Muhtun surggiin sáhttá Sámediggi
ieš váldit ovddasvástádusa čađaheamis, go
fas eará suorggit gáibidit áŋgiruššamiid
eará ovddasvástideaddji
eiseválddiid beales.
Dásseárvobarggu
oktavuođas ferte leat alla
dihtomielalašvuohta fáttá ektui.
Danne lea Sámediggi 2008:s álggahan
oahpahit bargiidis movt heivehit sohkabealperspektiivva áššemeannudeamis.
Sámediggeráđđi
lea Sámedikki bušeahtas
juohkán ruđaid
dásseárvodoaibmabijuid doarjjaortnegis.
Sámediggeráđđi
válljii vuoruhit seksuála
sojuid rasttideaddji dásseárvobarggu
gidden dihte fuomášumi
miellaguottuide mat olbmuin leat eará sojuide
go heterofiilii sámi servodagas.
Sámediggi lea bures gulahallan sámi
homofiillaid ja lesbbaid fierpmádagain
dan barggu ektui makkár prošeavttaide
sii leat ožžon
doarjaga. Somá lea leamaš oaidnit
go sii leat leamaš oidnosis
sámi festiválain
ja leat ožžon
positiiva mediafuomášumi
maŋŋá.
Sámediggi mearridii ahte
okta strategiijain lea ahte dásseárvo-
ja vealahanbargu ferte čadnojuvvot
institušuvnnalaččat sámi
gealbobirrasii. Sámediggi áigu bargat
orgána ásahemiin
mii diehtojuohkin- ja duođaštanbarggu
bokte ovddidivččii
dásseárvvu
ja barggašii vealaheami
vuostá sámi servodagas.
Sámediggi oaivvilda ahte
dán orgánas
galggašii maiddái
leat ovddasvástádus bearráigeahččat
ja raporteret dásseárvo-
ja vealahanáššiid
birra sámi servodagas. Sámediggi ávžžuha
ahte Gáldui biddjošii
dát bargosuorgi.
