4.7 Sohkabeali čohkadus
Selle lávdegotti árvalus ja Sámedikki
mearrádus
Selle lávdegoddi bivdojuvvui fápmudusas earenoamážit
geahčadit ovddastuslašvuođa
Sámedikkis, earenoamážit sohkabeali ektui.
Lávdegoddi árvvoštallá ahte
2005 válgaboađus, mas lei measta dásseárvosaš sohkabealejuohku áirasiid gaskkas,
duođašta ahte bonju sohkabealejuogu čalmmusteapmi
ovdal válggaid lea mielddisbuktán buori bohtosiid.
Lávdegotti prinsihpalaš oaidnu lea
ahte gáibádus – ja bággen mii
dagahivččii – buoret sohkabeale dássásašvuođa
vuosttažettiinferte dahkkot
listaevttoheddjiid beales, mii mearkkaša sámi
siviila servodagas, iige vuosttamužžan válgalága/láhkaásahusa
bakte. Viidáset oaivvilda lávdegoddi ahte árvaluvvon
rievdadusat dagahit otne álkibun dáhkidit buori
sohkabealedássádaga, vaikko dat ii regulerejuvvo
njuolga lága ja láhkaásahusa bakte .
Sámediggi cealká ahte vaikko nissoniid- ja nuoraidlohku
Sámedikkis buorránii 2005 válggas, de
lea dehálaš vuogádagain mii
maiddái láhče ja bisuha dássedis
sohkabeali ja ahkeluohká čoahkádusa Sámedikki áirasiid
gaskkas. Sáhttá leat jáhkehahtti ahte
negatiiva čalmmusteapmi mii lei heajos nissonovddastumi
ja agi čoahkádusa ektui Sámedikki áirasiid
gaskkas ovdal 2005 válgga nominašuvdnabarggu
dagahii ahte listtuid ja bellodagaid nominašuvdnabarggu áŋgirušše dán
beali njulget. Ii leat dadjon ahte dákkár áŋgiruššan
dáhpáhuvvá ovdal juohke válgga. Sámediggi
deattuha dan ahte sámi servodat lea sihke girjái
ja máŋggaláganin. Danin lea lunddolaš ahte
lea válgaortnet mii bures láhče ovddastuslašvuođa.
Departemeanta árvvoštallan
Departemeanta čujuha dasa ahte jagi 2005 mearriduvvui
láhkaásahus sámediggeválggaid
birra mas bođii ovdan ahte Sámediggi sáhttá ovddidit
gáibádusaid evttoheddjiin ahte válgalisttain
mat servet sámediggeválggaide galgá leat
unnimusat 40 % sohkabealejuohku. Sámediggi
mearridii dán láhkaásahusa 2004 juovlamánu
15.beaivvi. 2005 válggas válljejuvvojedje 22 nissonolbmo
(51 %) Sámediggái. Departemeanta
oaivvilda ahte bellodagaid, organisašuvnnaid
ja válgalisttuid ain berre hástalit sihkkarastimis
dássedis sohkabealejuogu dain listtuin mat servet válggaide.
Departemeanta árvvoštallá ahte
ođđa válgaortnet láhče
dili nu ahte ain galgá leat dássedis sohkabealejuohku
Sámedikkis. Departemeanta danin ii oainne dárbun
dál álggahit liige doaimmaid Sámedikki
sohkabealejuogu hárrái.
