1.2.9 Sámedikki riikkaidgaskasaš doaimmat
Bargu maid ON dahká eamiálbmotjulggaštusa bokte,
lea hui mávssolaš álgoálbmogiid
vuoigatvuođaide. Sámediggi lea oassálastán
Norgga delegašuvnnas dan rájes go cealkámuševttohus
ilmmai 1994:s. Dattetge gávnnahii Sámediggi skábmamánus
2000 ahte ii sáhttán searvat Norgga delegašuvdnii,
ja válljii ge ahte ii vuolgge bargojoavkku čoahkkimii.
Sámedikki mearrádusa vuođđun
lei guovtteoaivilvuohta Norgga posišuvnna birra šiehtadallamiin,
erenoamážit álgoálbmogiid iešmearridanvuoigatvuođa dáfus.
Sámediggi oaivvilda ahte álgoálbmogiid iešmearridanvuoigatvuohta
gusto buot servodatsurggiin, nu go eará álbmogiid
dáfus ge. Ferte maiddái namuhit ahte Sámedikki
mielas ii leat dialoga Olgoriikkadepartementtain dohkálaš dáin áššiin,
dát guoská maiddái Norgga doaimmaide
eamiálbmotjulggaštusa proseassas.
Sámedikki mielas lea hui buorre go galgá ásahuvvot
bissovaš ON álgoálbmotforum.
Sámi parlamentáralaš ráđđi
lea evttohan professor Ole Henrik Magga sámi/inuhtalaš guovllu álgoálbmogiid
ovddasteaddjin.
Ráđđehus lea
juolludan birrasiid 150 miljon ruvnno Barentsovttasbargui 2001:s.
Dát čuovvu ráđđehuscealkámuša
gos Eurohpápolitihkka, ja erenoamážit
ovttasbargu Ruoššain, lea guovddážis.
Olgoriikkaministtar Torbjørn Jagland muitalii čoahkkimis
Tromssas skábmamánus ahte ráđđehus
háliidivččii ovttasbarggu politihkalaš dásis
Barentsoktavuođas. Nordlándda fylkkagielda
válddii badjelasas Regiovdnaráđi ovdaolbmoámmáha
juovlamánus. Seamma čoahkkimis muitalii Sámediggi
ahte lea dárbu nannet álgoálbmotovttasbarggu.
Sámi parlamentáralaš ráđđi
lea ovdal mearridan buktit evttohusa ahte ráđđi
nammada sápmelaččaid Regiovdnaráđi ovddasteaddji,
bargojoavkku sámi ovddasteddjiid, ja ahte álgoálbmogat
ožžot 1 ovddasteaddji sihke Regiovdnaráđđái
ja Regiovdnalávdegoddái. Sámediggi čujuhii
maiddái dan váttis ekonomalaš dillái
mii álgoálbmotorganisašuvnnain lea
Ruošša bealde, ja bivddii
nannet sin ekonomiija vai besset aktiivvalaččat
oassálastit Barentsovttasbarggus. Deattuhuvvui maiddái
ahte ferte nannet infrastruktuvrraid huksema, mii lea sierra oassin álgoálbmogiid
doaibmaplánas, maiddái ekonomalaččat.
2000:s loahpahuvvui prošeakta «Ceavzilis ovdáneapmi» («Bærekraftig
utvikling»). Sámediggi lea iešguđetládje
oassálastán prošeaktajoavkkus.
Loahpparaporttas evttohuvvui sierra prošeakta
mii galgá guorahallat árktálaš guovlluid
boazodoalu bissovaš perspektiivvas, ja ahte
Norga galgá bargat dan ovdii ahte Association of World
Reindeerherders beassá bissovaš oasseváldin
Arktálaš ráđđái.
