Bearaš ja bajásšaddan

Bearaš ja bajásšaddan

Mánáid-, dásseárvo- ja searvadahttindepartemeanta bargá dan ovdii ahte mánát ja nuorat ožžot oadjebas bajásšaddama, ja ahte bearrašat galget sáhttit eallit dorvvolaččat – sihke ekonomalaččat ja sosiálalaččat. Máhttodeartemeanttas lea ovddasvástádus mánáidgárddiin ja oahpahusas.


Dán siiddus gávnnat dieđuid ja dokumeanttaid mat gusket bearrašii ja bajásšaddamii bajimus dásis. Sáhtát guorahallat fáttá dárkileappot fálus mii lea olgeš bealde.

Ráđđehus árvala doarjut sihkkel- MM Bergenis jagi 2017:s

Ráđđehus áigu 2014 dárkkistuvvon nationálabušeahtas árvalit doarjut jagi 2017 sihkkel-MM Bergenis oktiibuot 30 miljovnna ruvnnuin.

2. 2013 Eaktodáhtolašvuođa bálkkašumi vuoiti ovttas kulturministtarin. G.r.: Petter Bjartnes Čájálmasas, kulturministtar Thorhild Widvey ja Leif Johannes Sagen Čájálmasas.

2013 Eaktodáhtolašvuođa bálkkašupmi juhkkojuvvon eaktodáhtolaš ”Bassi Ovllá čájálmasa” oassálasttiide

- Dán jagáš bálkkašumi vuoiti lea dehálaš vuođđocaggi báikkálaš kultur- ja organisašuvnna doaimmas. Sii ásahit lagasvuođa ja goargatvuođa báikkálaš ja nationála historjái, ja sii leat ovdagovvan dasa movt eaktodáhtolaš ja ámmátlaš dásis sáhttet ovttasbargat.

Surrogatiija

Surrogáhtaeadnivuohta lea Norggas lobiheapme. Dát lea bioteknologiijalágas ja mánáidlágas mearriduvvon. Almmatge lea nu ahte muhtun norgalaččat geavahit surrogáhta vejolašvuođaid olgoriikkas. Vearroetáhta, NAV ja Mnbossodat (Bufetat) leat dál ožžon njuolggadusaid mo meannudit surrogatiija guoskevaš áššiid dálá lágaid ektui. Dát sihkkarastá juridihkalaš vuoigatvuođaid mánáide geat juo leat Norggas.

Veahkaválddálašvuohta bearrašis

Ráđđehus ovddidii ođđajagimánu 2012 ođđa doaibmaplána veahkaválddálašvuođa birra bearrašis. Plána áigodat lea jahki ja sisttisdoallá 23 doaibmabiju eastadit veahkaválddálašvuođa bearrašis, ja dát plána boahtá ovddit plána sadjái.

Mánáidsuodjalusa doaibmabijut nuoraide geat leat deavdán 18 jagi

Ođđaseamos rievdadusat mánáidlága maŋŋesuodjenjuolggadusain mearriduvvojedje suoidnemánu 1.beaivvi 2009. Njuolggadusat nannejit earret eará ahte mánáidsuodjalusbálvalusa mearrádusat galget bures ákkastallojuvvon jos II FÁLA nuoraide maŋŋedivššu.

Mánáidsuodjalusásahusat

Almmolaš eiseválddit jođihit mánáidsuodjalusásahusaid Norggas (Mánáid-, nuoraid- ja bearašossodat (Mnbossodat) ja gielddat), heivvolaš organisašuvnnat ja eará priváhta searvvit. Jagis 2010 šadde 2631 máná ja nuora fárret mánáidsuodjalusásahusaide.

Mánáid ja nuoraid bajásšaddan- ja birgenláhki

Ráđđehus vuoruha sakka ahte mánáin ja nuorain galgá buorre bajásšaddan- ja birgenláhki. Buohkain galget leat ovttaárvosaš fálaldagat ja vejolašvuođat. Dehálažžan lea bargat vuosttildeames marginalisereme, váikkuhit dássema eallindili eavttuid ja ovddidit mánáid ja nuoraid mieldeváikkuheami ja oassálastima iešguđetge servodatsurggiin.

Mánáid ja nuoraid searvan ja váikkuheapmi

Mánáid-, dásseárvo- ja searvadahttindepartemeanta fuolaha geažus áiggi mánáid ja nuoraid rivttiid váikkuhit iežaset árgabeaivái ja servodahkii. Departemeanta ovddida dáid rivttiid searvama ja doarjagiid bokte gielddaide, iešguđet almmolaš ásahusaide ja eaktodáhtolaš organisašuvnnaide. Dán barggus lea dehálaš movttiidahttit lonohallat jurdagiid ja vásihusaid.

ON mánáidkonvenšuvdna

ON konvenšuvdna mánáid vuoigatvuođaid birra dohkkehuvvui ON:a váldočoahkkimis skábmamánu 20.b.1989, ja Norga dohkkehii dan ođđajagimánu 8.b. 1991. Mánáidkonvenšuvdna laktaduvvui Norgga láhkii golggotmánu 1.b.2003.

Biebmoruovttut ja biebmoruovttuid soahpamuš

Biebmoruoktu lea priváhta ruoktu gosa mánná váldo bajásgeassimii muhtun áigái go ii sáhte orrut váhnemiiddis luhtte. Badjel 80% mánáin maid mánáidsuodjalus lea fuolaváldán orrot biebmoruovttuin.

Eanet dokumeanttat fáttá birra

Oktavuođadieđut:

Mánáid-, dásseárvo- ja searvadahttindepartemeanta

Telefovdna: 22 24 90 90
Fáksa: 22 24 95 15

Čujuhus:

Akersgata 59
Postboks 8036 Dep
0030 Oslo

Jos jorgaluvvon sámegielat teavstta lea váttis ipmirdit, de gusto dárogielat originála teaksta.

Dersom det er tvil om hvordan en tekst oversatt til samisk skal forstås, er det den norske originalteksten som gjelder.

Oktavuođadieđut:

Mánáid-, dásseárvo- ja searvadahttindepartemeanta

Telefovdna: 22 24 90 90
Fáksa: 22 24 95 15

Čujuhus:

Akersgata 59
Postboks 8036 Dep
0030 Oslo