Dát lea eahpeformálalaš jorgaleapmi
dárogielas davvisámegillii. Jus čuožžila eahpádus lága dulkomis, de
gusto láhka dárogillii, nu mo Stuorradiggi dan lea mearridan.
LÁHKA 1951-12-14 nr 03: Láhka njuoskaguliid gávppašeami
birra. |
BEAIVI: | LÁHKA-1951-12-14-3 |
DEPARTEMEANTA: | GRD (Guolástus- ja
riddodepartemeanta) |
MAŊIMUSTÁ RIEVDADUVVON: | LÁHKA -2001-06-15-51 |
RIEVDADA: | |
GUOVDDÁŠ LÁHKAÁSAHUSAT
SISDOALLU
Láhka njuoskaguliid gávppašeami
birra.
§ 1. Njuoskaguolli mearkkaša dán lágas
guliid (dárkileappot sallihiid/silddiid, ...
§ 2. Gonagas sáhttá mearridit ahte ii
galgga leat lohpi buvttadit, ...
§ 3. Gullevaš
departemeanta sáhttá dán lága § 2 vuođul ...
§ 4. Dakkár vuovdinorganisašuvnnas, mii
dohkkehuvvo § 2 vuođul, galget ...
§ 5. Vuostáiváldinvejolašvuođaid geažil,
dahje sállašiid ...
§ 6. Dakkár vuovdinorganisašuvdna, mii lea
dohkkehuvvon § 2 vuođul, sáhttá ...
§ 6a. Máksimis dakkár buktagiid ovddas,
mat leat buktojuvvon vuostáiváldái ...
§ 7. Dakkár vuovdinorganisašuvdna, mii lea
dohkkehuvvon § 2 vuođul, ...
§ 7a. (Fámuhuhttojuvvon juovlamánu 4. b.
1992-mannosaš lágain nr. 124.)
§ 8. Jus dakkár mearrádus dahkkojuvvo, mii
guoská § 2:i, sáhttá ...
§ 9. Son gii eaktodáhtolaččat dahje
váruhemet rihkku ...
§ 10. (Fámuhuhttojuvvon suoidnemánu 11. b.
1986-mannosaš lágain nr. 51.)
§ 11. Dát láhka biddjojuvvo fápmui
ođđajagimánu 1. b. 1952.
Láhka njuoskaguliid gávppašeami
birra.
Gč. juovlamánu 18. b. 1970-mannosaš
lága nr. 91. - Gč.
ovddeš geassemánu 18. b. 1938-mannosaš lága nr. 14 oktan
golggotmánu 3. b. 1947-mannosaš lasselágain, geassemánu 25. b.
1948-mannosaš lasselágain nr. 11, geassemánu 30. b. 1949-mannosaš
lasselágain nr. 3 ja geassemánu 29. b. 1951-mannosaš lasselágain
nr. 31.
§ 1. Njuoskaguolli mearkkaša dán lágas guliid
(dárkileappot sallihiid/silddiid, šealggoreavvasiid ja
skálžoealliid) ja vel daid osiid ja liigebuktagiid.
Gonagas sáhttá mearridit ahte
láhka ollásit dahje muhtumassii maiddái galgá guoskat fállážiidda
ja bleahkkaguliide (áhkáriidda) ja daid osiide ja
liigebuktagiidda.
Rievdaduvvon cuoŋománu 29. b.
1959-mannosaš lágain nr. 5 ja guovvamánu 14. b. 1964-mannosaš
lágain.
§ 2. Gonagas sáhttá mearridit ahte ii galgga leat
lohpi buvttadit, vuovdit ja oastit dahje olgoriikii fievrridit
njuoskaguliid nu mo namahuvvon § 1:s dahje dain ráhkaduvvon
buktagiid – gos dal de guolit ležžet bivdojuvvon – jus
njuoskaguliin ii leat guolásteaddjiid vuovdinorganisašuvdna
vuosttamužžan gávppašan dahje dohkkehan gávppašeami, man
njuolggadusaid gullevaš departemeanta lea dohkkehan. Dohkkehuvvon
vuovdinorganisašuvnna vuovdin rehkenastojuvvo vuosttamuš
gávppašeapmin. Vuosttamuš gávppašeapmin adnojuvvo maiddái dat
go fanaseaiggát, bivdduseaiggát dahje eará mieleaiggát
badjelasas váldá njuoskaguoli dahje mávssu njuoskaguolis, mii lea
bivdojuvvon oasse- dahje proseantaeavttuin.
Dakkár gielddus sáhttá maiddái
mearriduvvot gustot riikii buktojuvvon ealli guollái dahje eará
varas njuoskaguollái, dás maiddái dakkár njuoskaguollái maid leat
buktán gáddái olgoriikka guolástanfatnasis. Dat sáhttá maiddái
mearriduvvot gustot buvttaduvvon njuoskaguollái maid leat
buktán gáddái olgoriikka guolástanfatnasis.
Dán lágas vuolgán mearrádusat
sáhttet maiddái gáržžiduvvot gustot dušše dihto guollešlájaid
njuoskaguollái, mii lea bivdojuvvon, gáddái buktojuvvon dahje
hámmanii buktojuvvon dihto guovlluin. Dakkár mearrádusat sáhttet
maiddái ráddjejuvvot dihto áigodagaide ja dihto márkaniidda.
Dát láhka ii cakka iežas
sállaša buvttadeami. Gonagas sáhttá mearridit ahte
njuoskaguoli maid guolásteaddji ieš lea buvttadan, ja dakkár guoli
buktagiid gávppašeapmi ja olgoriikii fievrrideapmi sáhttá
čađahuvvot dušše dalle go njuoskaguolli ja buktagat, nu mo
namahuvvon, leat ostojuvvon vuosttamuš gávppašeamis
vuovdinorganisašuvnna bokte dahje vuovdinorganisašuvnna
dohkkehemiin nu mo namahuvvon vuosttas lađđasis.
Dan válddi mii dán lága vuođul
lea addojuvvon dohkkehuvvon vuovdinorganisašuvdnii, sáhttá
organisašuvdna sirdit guovtti dahje eanet dohkkehuvvon
vuovdinorganisašuvnnaid oktasašorgánii. Oktasašorgánas galget leat
njuolggadusat maid gullevaš departemeanta lea dohkkehan.
Rievdaduvvon geassemánu 29. b.
1956-mannosaš lágain nr. 9, cuoŋománu 29. b. 1959-mannosaš lágain
nr. 5, guovvamánu 14. b. 1964-mannosaš lágain ja geassemánu 10. b.
1977-mannosaš lágain nr. 63.
§ 3. Gullevaš departemeanta sáhttá dán lága § 2
vuođul dohkkehit guolásteaddjiid vuovdinorganisašuvnnaid
njuolggadusaid go guolásteaddjit dahje fanas- dahje
bivdduseaiggádat sáhttet searvat miellahttun njuolgga lahttuvuođain
dahje lahttuvuođain fanasveaga bokte, báikkálaš
vuovdinorganisašuvnna bokte dahje fágalaš
guolásteaddjiidorganisašuvnna bokte ja go vuovdinorganisašuvdna lea
vuođđuduvvon ráddjejuvvon ovddasvástádusain ja molsašuddi
lahttologuin.
Vuovdinorganisašuvnna
njuolggadusain galget leat mearrádusat čuovvovačča birra:
1. | Ahte gullevaš departemeanta galgá
dohkkehit gávpejođiheaddji. |
| Ahte vuovdinorganisašuvnnas galgá
leat dárkkistannammagoddi. |
| Ahte gullevaš departemeanta galgá
beassat nammadit almmolaš dárkkisteaddji, man organisašuvdna galgá
bálkáhit. Dárkkisteaddji bálkká mearrida departemeanta. |
| Ahte vuovdinorganisašuvnna doaimma,
mii ii leat vuosttamuš gávppašeami njuolgga organiseren, galget
sierra fitnodagat čađahit. |
| Ahte daid mearrádusaid mat
dahkkojuvvojit opmodaga geavaheami birra vuovdinorganisašuvnna
heaittiheami oktavuođas, galgá departemeanta dohkkehit. |
| Ahte vuovdinorganisašuvnna ja dan
lahtuid soahpameahttunvuođat galget čovdojuvvot dihto mearriduvvon
vuogi mielde. |
Vuovdinorganisašuvdna galgá
sáhttit gáibidit divada buot njuoskaguliid ja daid buktagiid
vuosttamuš gávppašeamis, maiguin § 2 vuođul gávppašuvvo
organisašuvnna bokte dahje organisašuvnna dohkkehemiin, ja mii
gullá vuovdinorganisašuvnna doibmii. Dát guoská maiddái
njuoskaguollái mii lea buvttaduvvon § 2 njealját lađđasa vuođul.
Organisašuvnna ovddastangoddi mearrida divada ja departemeanta dan
fas dohkkeha. Divatmearrádusat galget boahtit ovdan
vuovdinorganisašuvnna njuolggadusain ja gávpenjuolggadusain.
Rievdaduvvon juovlamánu 4. b.
1992-mannosaš lágain nr. 124.
§ 4. Dakkár vuovdinorganisašuvnnas, mii
dohkkehuvvo § 2 vuođul, galget leat gávpenjuolggadusat mat
sisttisetdollet organisašuvnna dábálaš vuovdineavttuid. Oastit
galget geatnegahttit iežaset čuovvut vuovdinorganisašuvnnaid
mearrádusaid.
Rievdaduvvon geassemánu 19.
b.1969-mannosaš lágain nr. 54, cuoŋománu 2. b. 1976-mannosaš lágain
nr. 13, geassemánu 21. b. 1985-mannosaš lágain nr. 78 ja juovlamánu
4. b. 1992-mannosaš lágain nr. 124 (fápmui biddjojuvvon
ođđajagimánu 1. b. 1998 čakčamánu 19. b. 1997-mannosaš resolušuvnna
nr. 1012 vuođul).
§ 5. Vuostáiváldinvejolašvuođaid geažil, dahje
sállašiid jierpmálaš ávkkástallama geažil, sáhttá
vuovdinorganisašuvdna mii lea dohkkehuvvon § 2 vuođul, mearridit
gaskaboddasaš guolástangildosa dahje guolástangáržžidemiid. Gildosa
ja gáržžidusaid sáhttet ráddjet muhtun guovlluide, muhtun
bivddusluohkáide ja eará oasseváldi joavkkuide dahje muhtun
guollešlájaide. Bivdingildosat ja gáržžidusat mat čuhcet
guolásteapmái Ruonáeatnama, Islándda, Jan Mayena, Fearasulluid,
Guovžasullo, Svalbárdda dahje eará gáidosat mearraguovlluin, dahje
mat čuhcet fatnasiidda main lea bivdinlohpi daid lágaid vuođul, mat
gusket guolásteapmái trolain, sáhttet dušše biddjojuvvot doibmii
Gonagasa dohkkehemiin.
Hálddašanlága kapihtal VII ii
galgga geavahuvvot mearrádusain mat leat dahkkojuvvon vuosttas
lađđasa vuođul.
Rievdaduvvon geassemánu 19. b.
1969-mannosaš lágain nr. 54 ja cuoŋománu 2. b. 1976-mannosaš lágain
nr. 13.
§ 6. Dakkár vuovdinorganisašuvdna, mii lea
dohkkehuvvon § 2 vuođul, sáhttá gáibidit fatnasiid doalvut
sállašiid mat gusket organisašuvnna doibmii, dihto oastiide ja
dihto geavaheapmái, go dát orru leamen dárbbašlaš čađahit gávppi
eanemusat gánnáhahttin guolásteaddjiide, dahje njuovžilit čađahit
guolásteami, vuostáiváldima, buvttadeami ja viidáset gávppašeami,
dás maiddái varasguolleháhkama sisriikii.
Gonagas sáhttá addit gullevaš
departementii válddi geatnegahttit vuovdinorganisašuvnna mii lea
dohkkehuvvon § 2 vuođul, gozihit ahte sállašat mannet dihto
geavaheapmái.
Hálddašanlága kapihttalat V ja
VII eai galgga geavahuvvot mearrádusain mat leat dahkkojuvvon
vuosttas lađđasa vuođul.
Rievdaduvvon geassemánu 19. b.
1969-mannosaš lágain nr. 54 ja juovlamánu 4. b. 1992-mannosaš
lágain nr. 125 (fápmui biddjojuvvon ođđajagimánus 1994).
§ 6a. Máksimis dakkár buktagiid ovddas, mat leat
buktojuvvon vuostáiváldái nu ahte oktage § 2 vuođul dohkkehuvvon
vuovdinorganisašuvnna mearrádus lea rihkkojuvvon, sáhttá
organisašuvdna buot dahje oasi gáibidit máksojuvvot dahje duoguštit
ja geavahit dan haddedássemin, dahje haddedoarjjan ja
fievrridandoarjjan go lea sáhka lobálaččat buktojuvvon sállašiin.
Sumit maid gáibidit máksojuvvot dahje duoguštit, ráddjejuvvojit dan
lobihis vuoittu sturrosažžan, maid vuovdi lea dinen lobihis
daguinis. Dán paragráfas namahuvvon mearrádusat leat
bođumearrádusat hálddašanlága vuođul.
Lasihuvvon cuoŋománu 2. b.
1976-mannosaš lágain nr. 13.
§ 7. Dakkár vuovdinorganisašuvdna, mii lea
dohkkehuvvon § 2 vuođul, galgá gozihit ahte dán lága mearrádusat ja
láhkaásahusat mat leat addojuvvon dán lága vuođul, čuvvojuvvojit.
Dárkkistus guoská maiddái njuoskaguollái mii buktojuvvo gáddái, dás
maiddái dan njuoskaguollái, mii sirdojuvvo guolástusfatnasis nuppi
fatnasii dahje sirdojuvvo guollebiebmamii dahje mearradollui,
gávppašeami haga.
Departemeanta sáhttá addit
láhkaásahusaid dárkkisteami birra, mii čađahuvvo vuosttas lađđasa
vuođul, dás maiddái njuolggadusaid guollevuostáiváldi fitnodagaid
dakkár girjema birra mii guoská álgoávdnasiid vuostáiváldimii ja
mas leat dárkilis dieđut guollešlájaid, sálašhivvodaga,
bivdoguovllu ja dakkáraččaid birra.
Lasihuvvon ođđajagimánu 19. b.
1990-mannosaš lágain nr. 2, rievdaduvvon juovlamánu 4. b.
1992-mannosaš lágain nr. 124 (paragráfalohku lea rievdaduvvon § 7
b:s), geassemánu 15. b. 2001-mannosaš lágain nr. 51.
§ 7a. (Fámuhuhttojuvvon juovlamánu 4. b.
1992-mannosaš lágain nr. 124.)
§ 8. Jus dakkár mearrádus dahkkojuvvo, mii guoská
§ 2:i, sáhttá gullevaš departemeanta addit daid lassemearrádusaid,
mat dárbbašuvvojit dan čuovvuma čađaheapmái ja goziheapmái.
Gullevaš departemeanta sáhttá maiddái addit mearrádusaid daid
vuovdinorganisašuvnnaid rehketdoaluid dárkkisteami birra ja
gáibidit daid statistihkalaš dieđuid, maid atná dárbbašlažžan.
Jus mearrádusat dahkkojuvvojit
§ 2 nuppi lađđasa dahje § 7 nuppi lađđasa vuođul, de sáhttet
biddjojuvvot sierra eavttut, ee. addojuvvot mearrádusat
dárkkistanjuhkosiid birra main leat eiseválddiid ja iešguđetlágan
gávppašan- ja geavaheaddjiid beroštumiid ovddasteaddjit.
§ 9. Son gii eaktodáhtolaččat dahje váruhemet
rihkku dán lága vuođul addojuvvon mearrádusaid dahje dasa váikkuha,
sáhkohallá. Go giige rihkku mearrádusa mii lea addojuvvon § 7 nuppi
lađđasa vuođul, de sáhttá sáhkohallat dahje dubmehallat giddagassii
čohkkát gitta 6 mánnui, dahje gitta 2 jahkái jus leat erenoamáš
čavgejeaddji dilit, jus mearrádusas jo ii čuččoš ahte ii
ráŋggáštuvvo giddagassii.
Lága rihkkun adnojuvvo
rihkkumuššan. Geahččaleapmi ráŋggáštuvvo seamma láhkai go
ollašuhttojuvvon rihkkun.
Rievdaduvvon geassemánu 15. b.
2001-mannosaš lágain nr. 51.
§ 10. (Fámuhuhttojuvvon suoidnemánu 11. b.
1986-mannosaš lágain nr. 51.)
§ 11. Dát láhka biddjojuvvo fápmui ođđajagimánu 1.
b. 1952.
Mearrádusat mat leat addjovvon
geassemánu 18. b. 1938-mannosaš gaskaboddasaš lága vuođul
njuoskaguliid gávppašeami birra oktan maŋŋelat rievdaduslágaiguin
leat ain gustomin, jus dat eai gokko ge šattaš vuostálagaid dán
lága mearrádusaiguin, dassážiigo dat fámuhuhttojuvvojit dahje
lonuhuvvojit mearrádusaiguin mat leat addojuvvon dán lága
vuođul.