Mánáidsuodjalus

Mánáidsuodjalusa váldobargu lea sihkkarastit ahte mánát ja nuorat geat ellet dilálašvuođain mat sáhttet vahágahttit sin dearvvašvuođa ja ovdáneami, ožžot rivttes áigái dárbbašlaš veahki ja fuolahusa, ja váikkuhit dasa ahte mánát ja nuorat ožžot oadjebas bajásšaddaneavttuid.

Sihke gielddain ja stáhtas leat mánáidsuodjalussuorggis barggut ja ovddasvástádus. Buot gielddain galgá leat mánáidsuodjalus mii doaimmaha beaivválaš dađistaga barggu lága mielde. Mánáidsuodjalus galgá earret eará addit rávvagiid ja bagadallama, čađahit iskkademiid, mearrádusaid dahkat lága mielde dahje ráhkkanahttit áššiid fylkkalávdegotti meannudeapmái, bidjat johtui ja čuovvolit doaibmabijuid.

Mánáidsuodjalusa doaimmat olggobealde ruovttu

Eanaš bearrašat geat váldet oktavuođa mánáidsuodjalusbálvalusain dárbbašit dušše veahkkedoaimmaid ruovttus. Máná fárrehit eret ruovttus lea áigeguovdil dušše jos doaibmabijut ruovttus eai sihkkaraste mánnái doarvái buori fuolahusdili.

Mánáidsuodjalusásahusat

Almmolaš eiseválddit jođihit mánáidsuodjalusásahusaid Norggas (Mánáid-, nuoraid- ja bearašossodat (Mnbossodat) ja gielddat), heivvolaš organisašuvnnat ja eará priváhta searvvit. Jagis 2010 šadde 2631 máná ja nuora fárret mánáidsuodjalusásahusaide.

Biebmoruovttut ja biebmoruovttuid soahpamuš

Biebmoruoktu lea priváhta ruoktu gosa mánná váldo bajásgeassimii muhtun áigái go ii sáhte orrut váhnemiiddis luhtte. Badjel 80% mánáin maid mánáidsuodjalus lea fuolaváldán orrot biebmoruovttuin.

Mánáidsuodjalusa veahkkedoaimmat

Jos mánná ruovttu dilálašvuođaid geažil dahje eará sivaid geažil dárbbaša veahki, de galgá mánáidsuodjalusbálvalus bidjat johtui veahkkedoaimmaid mánnái ja bearrašii.

Mánáidsuodjalusa doaimmat

Mánáidsuodjalusa váldobargu lea sihkkarastit ahte mánát ja nuorat geat ellet dilálašvuođain mat sáhttet vahágahttit sin dearvvašvuođa ja ovdáneami, ožžot rivttes áigái dárbbašlaš veahki ja fuolahusa, ja váikkuhit dasa ahte mánát ja nuorat ožžot oadjebas bajásšaddaneavttuid.

Dieđihit mánáidsuodjalussii

Buohkat geat vuorjašuvvet muhtun máná fuolaváldimis dahje ovdánahttimis sáhttet váldit oktavuođa mánáidsuodjalusain.

Jos jorgaluvvon sámegielat teavstta lea váttis ipmirdit, de gusto dárogielat originála teaksta.

Dersom det er tvil om hvordan en tekst oversatt til samisk skal forstås, er det den norske originalteksten som gjelder.

Mánáid- ja dásseárvodepartemeanta

Gustojeaddji láhka/láhkaásahus