Buorit sápmelaččat ja dáččat
Odne lea erenoamáš somá leat
sámeministtarin. Dán beaivvi lea sápmelašvuohta duođai oidnosis
gávpogis. Dás borgašilljus lea sihke sámi leavggain ja norgga
leavggain levgejuvvon. Lea čáppat ja dat čájeha ahte sápmelašvuođas
lea maid iežas sadji dán gávpogis. Sihke ráđđehusviesuid ja
Stuoradikki olggobealde levgejuvvo sámi ja norgga leavggain odne,
ja árvidan ahte nu dahkko máŋgga sajis gávpogis. Lean ilus go leat
nu olu sápmelaččat oidnosis odne.
Guovvamánu 6.b. – sámi álbmotbeaivi
– lea deaŧalaš beaivi sámi álbmogii, muhto dat lea maid deaŧalaš
olles riikii. Dát beaivi čalmmustahttá man erenoamážat sápmelaččat
leat min riikkas. Vaikko sámi kultuvra lea boahtán eambbo oidnosii
iešguđetlágán doaibmabijuid bokte maŋemus jagiid, de lea dat ain
amas ollusiidda. Sápmelašvuohta galgá oidnot almmolašvuođas
beaivválaččat, muhto odne čalmmustahttet dattege sámi iešvuođat –
namalassii leavggat ja gávttit – sámi kultuvrra erenoamaš olu.
Oslo sámi biras lea ealas ja
aktiiva. Háliidan erenoamážit deattuhit dan mearkkašumi mii Sámi
viesus Akersgatas lea sápmelaččaide. Mu mielas lea erenoamáš buorre
ahte Sámi viesus leat nu olu iešguđetlágán doaimmat sihke mánáid ja
rávisolbmuid várás. Dalle šaddá viesus erenoamáš mearkkašupmi
buohkaide. Lean maiddái fuomášan Sámi dálveriemuid mat leat
lágiduvvon dán vahkku, ja daid riemuid oktavuođas leat olu
iešguđetlágán doaimmat lágiduvvon miehtá gávpoga.
Oslos lea sámi mánáin sierra
mánáidgárdi, ja skuvllain lea sámegieloahpahusfálaldat
skuvlamánáide. Dat leat deaŧalaš doaimmat sámi kultuvrra
áittardeamis, maiddái sámi guovddášguovlluid olggobealde.
Sámeálbmotbeaivi govvida maiddái
sámi searvevuođa riikkarájiid rastá. Go sihke Norgga, Ruoŧa, Suoma
ja Ruošša sámit ávvudit dán beaivvi, de čájehuvvo čielgasit ahte
sápmelaččat leat okta álbmot mat orrot máŋgga riikkas. Skábmamánus
diibmá ovddiduvvui davviriikkalaš sámekonvenšuvnna árvalus, ja das
šaddá stuora mearkkašupmi boahttevaš sámi ovttasbargui riikkarájiid
rastá.
Ráđđehus áigu čađahit sámepolitihka
mii sihkkarastá ahte sámi gielas, kultuvrras ja servodateallimis
lea nana boahtteáigi Norggas. Dán barggus lea ráđđehusa ja
Sámedikki ovttasbargu guovddážis. Mii dáhttut ahte Sámedikkis, mii
lea sápmelaččaid álbmotválljen orgána ja ovddasteaddji, galgá lea
duohta váikkuhanváldi daid politihkkasurggiid hábmemis main lea
mearkkašupmi sápmelaččaide.
Sámeálbmotbeaivvi leat ávvudan 1993
rájes, ja 2004:s šattai dat almmolaš leavgabeaivin Norggas. Dat
mearkkaša ahte buot almmolaš visttiid olggobealde galgá
levgejuvvot, ja olu báikkiin levgejit odne sihke norgga ja sámi
leavggain. Go stuoraservodat maid čalmmustahttá dán beaivvi, de
lokte dat servodaga dihtomielalašvuođa das ahte sápmelaččat leat
Norgga eamiálbmot, ja ahte sámi kultuvra lea nanus ja ealli. Sihke
beaivi ja leavga leat mávssolaš symbolat servodaga girjáivuođas, ja
das ahte sámi ja dáčča kultuvra lea dássásaččat.
Háliidan rámidit Oslo suohkana go
ná ávvuda Sámeálbmotbeaivvi. Dat lea vuogas dahkku daid
sápmelaččaid guovdu geat orrot Oslos, ja čájeha ahte sámi kultuvra
lea oassin dán gávpogis. Lea maiddái vuogas olles riikka
sápmelaččaid guovdu go riikka oaivegávpot ná ávvuda dán
beaivvi.
Sávan buot sápmelaččaide lihku
beivviin. Maiddái departemeanttas ávvudit mii Sámeálbmotbeaivvi
maŋŋel odne.
Lihkku beivviin!