Buorit olbmot!
Munnje lei somá bovdejuvvot
deiekVárdobáikki ođđa lanjaid rahpamii. Ja erenoamáš somá lea go
dát lea lahka mu ruovttubáikki, go mun ásan ieš Loabagis.
Ja dát mánát, sámi mánáidgárddis,
ledje nu čeahpit. Go oaidnit dáid mánáid, de dat čájeha
ahte sámi kultuvrras lea buorre
boahtte áigi dáin guovlluin. Juste dan dihtii go sámi identitehta
lea nu nanus ja lunddolaš oassin mánáide juo ovdaskuvlla agis, de
mun jáhkán dat mearkkaša hui olu, ja dat lea mielde bisuheami nana
ja ealli sámi kultuvrra. Ja buorre lea maid dat go Várdobáikkis
maiddái leat fálaldagat ja doaimmat boarrasit mánáide ja nuoraide,
de dát vel buorebut nanusmahttá sámi identitehta ja hukse sidjiide
buori dovddu sin sámi duogážii. Ii soaitte sáhttit dadjat ahte
sámegielas lea nu nana sadji dán regiovnnas, muhto goitge dat ahte
eambbogat ožžot oahpahusa sámegielas uođđoskuvllas ja
joatkkaskuvllas, čájeha ahte dii lehpet rievttes guvlui
manname!
Dán regiovnnas leat olu sámi
searvvit mat barget hui mávssolaš bárggu sámi kultuvrra
seailluheamis. Dis leat dáppe olu
áŋggirdeaddjit, ja dat leat lihkkun didjiide. Mun hálidan
váldit ovdan Márkomeanu ja mun lean
gullan ahte Várdobáiki bargá singuin ovttas.
Márkomeanut leat šaddan dovddus
festiválan ja mávssolaš deaivvadanbáikin nuoraide ja dat lea
obalohkái hui dehálaš kultuvrralaš bargu.
Nu besset ge dasto nuorat dán
guovllus bajásšaddat sámi kultuvrras mii gullá sidjiide.
Earát fas leat váldime
ruovttoluotta sin kultuvrra. Maiddái dán oktavuođas bargá
giellaguovddáš dehálaš barggu go
doallá sámegiel’ kurssaid ja eará prošeavttaid
ollesolbmuide ja boarrásiidda. Dát
ealáskahttá sámegiela ja doalaha báikkálaš dialeavtta mii dán
guovllus lea. Giella han dáidá leat okta dain deháleamos osiin sámi
kultuvrras. Maiddái ráđđehusas mii atnit fuola das ahte sámegielas
galgá leat sihkkaris boahtte áigi Norggas. Ja mii hálidit lágidit
dili vai sámegiella adnošii eambbo almmolaš oktavuođain.
Muhto dasa mii dárbbašit dakkár
bargguid go dat maid Várdobáiki bargá sámegiela ovddideamis.
Várdobáikki sámi guovddáš lea ožžon buori nama maiddái dan barggus
maid dii bargabehtet sámi kultuvrra ovddideamis dán regiovnnas. Dát
guoská eandalii sámi historjjá dokumenteremis mii lea dahkkon dán
guovllus. Dát bargu lea hui mávssolaš, sámivuhtii – sihke
mearrasámi ja márkasámi duogážis lea dán guovllus albma nana
árbevierru, - oallugat eai dáidde diehtit ge dan. Buot doaimmat mat
dán guovddážis álggahuvvojit, daid jáhkán mun šaddat hui
mávssolažžan sápmelaččaid identitehta nannemii dán guovllus, muhto
dehálaš lea maiddái dovddusin dahkat sámi kultuvrra ja historjjá
sidjiide geat eai ieža leat sápmelaččat muhto geat orrot dáin
guovlluin. Dat lea maid oba dehálaš.
Mun lean geahčadan din doaibmaplána
boahtte njealji jáhkái. Ja mun gii ieš láven veahá
dujiin bargat, de in máša
namuheamis ahte mu illudahttá go dii áigubehtet ásahit
duodjeguovddáža Bjerkviikai boahtte
njealji jagi áigodagas. Duodji leage okta dehálaš oassi sámi
kultuvrras ja árbevierus. Sáhtášii nu dadjat ahte dat lea oinnolaš
oassi sámi identitehtas.
Sámi kultuvra lea hui máŋggalágan
ja hui rikkis kultuvra. Ja mis lea Sámediggi mii lea
sápmelaččaid oktasaš orgána ja
sátnedoalvu. Mu mielas lea hui buorre go Sámedikkis leat
guokte bargi mat barget seammasajis
Várdobáikkis. Kárášjohka lea nu guhkkin eret
Evenáššis, muhto go dán viesus leat
kantuvra Sámedikkis, de sii liikká leat lahka. Dát addá maid
oadjebasvuođa dasa ahte dán regiovnna dárbbut váldojit vuhtii.
Mun dieđán Várdobáiki lea plánen ja
hálida hukset kulturviesu. Mun in dađi bahábut sáhte lohpidit
didjiide ruđaid dáid vuosttaš jagiid. Dat lea dan dihte go njeallje
eará sámi kulturviesu maid ráđđehus lea vuoruhan dán áigodahkii,
galget duohtandahkkot. Dát leat Ája Sámi guovddáš Gáivuonas, Nuorta
sámi musea Njávdámis, Saemien Sijte Snoasas, ja Dáiddamusea
Kárášjogas.
Várdobáiki sámi guovddáš bargá hui
mávssolaš ja stuora doaimma, ja mun ipmirdan bures ahte lea dárbu
iešguđet lágan institušuvnnaid čohkket dán guovddážii nu ahte leat
ovttasajis.
Mun sávan didjiide lihku bargguin
viidáseappot dáin ođđa lanjain!
