Perssona lohpádus
Ovddeš stáhtaministtar Göran Persson attii lohpádusa ođđa sámediggevistti birra sosiáldemokráhtaid guovlukongressas Suttesis 27 b.njukčamánus 2004. Giddodatdoaimmahat (SFV) gohččojuvvui guorahallat ášši ođđa sámediggevistti birra. Guorahallan buktojuvvui ovdan cuoŋománu 1.b. 2005. Dallus ráđđehus mearridii ahte SFV galggai bargat viidáseappot áššiin ja bidjat johtui arkiteaktagilvvu prográmma ja prošeaktagoasttádusráma mielde, 150 milj. ruvnnu. Visti galggai gul čájehit sámi kultuvrra ja identitehta ja šaddat deaŧalaš symbolavistin ja guovddášváikin buot sámiid várás.

Arkiteaktagilvu 2006
111 gilvaleaddji ledje mielde gilvočájáhusain  Gironis ja Stockholmmas. Vihtta gilvaleaddji besse viidáseappot ja cuoŋománus 2006 nammaduvvui vuoiti. Leai Murman arkitekter Stockholmmas mii vuittii BADJÁNEAPMI nammasaš árvalusain. 2006:s šattai Girona gávpotsirdin eanet áigeguovdil ja seammás lotnahuvai ráđđehus. Danne maŋŋonedje áigeplánat.

Iešguđet vissosadjeevttohusat
LKAB ja Sámediggi dolle čoahkkima golggotmánus 2006 ságastallandihte iežá vejolaš parlameantaviessosajiid birra. LKAB vuosttaldii ahte visti ceggejuvvo ”Sågverksarbetaren” nammasaš viessosadjái. Danne gesii prošeaktaoamasteaddji SFV ruovttoluotta huksenprográmma ruhtadanohcamuša ruhtadandepartemeanttas dainna ákkain ahte parlameantavistti evttohus lei ráhkaduvvon juste dan viessosaji vuođul. Eanadoallo- ja sámeministar Eskil Erlandsson galledii Girona čakčamánus 2007 ja celkkii ahte ráđđehus áigu joatkit sámediggevistti huksenplánaiguin Gironis.

Viessosadji ođđa gávpotguovddážis

LKAB, Girona gieldda ja Sámedikki ovddasteaddjit leat ovttas arkiteavttain Hans Murmanain ságastallan eavttuid birra, omd. mikrodálkkádaga, lagašvuođa kommunikašuvdnaide ja bálvalusaide, šaddodaga, johtolaga ja eanandilálašvuođaid birra.Ođđa viessosadji Luossavári vieltti vuolde válljejuvvui muhto olu ságastallamiid maŋŋel de válljii gielddaovdagoddi baicca viessosajiid nuortalulábealde ođđa gávpotguovddážis. Ja go Sámediggi dáhttu leat lahka bálvalusguovddáža ja leat oidnosis ođđa gávpotguovddážis, de lea Girona gielda evttohan ođđa viessosaji lahka ođđa gávpotguovddáža Duollovári lahka.

Iežát maid hálidit

Go lea leamaš nu olu guoktálastin parlameantavistti sajádaga dáfus, ja go ráđđehus ii leat vel bušeahtas várren dasa ruđa, de lea iežá gielddain badjánan doaivva oažžut vistti. Sihke Johkamohki gielda  ja Árvesjávrrie gielda leat ovddidan bovdejumiid Sámedikki stivrii parlameantavistti birra.