Odne lea njukčamánu 8 beaivi mii lea Riikkaidgaskasaš nissonbeaivi. 1978 rájes lea dát beaivi leamaš Ovttastuvvon Našuvnnaid ávvubeaivin. ON-vuogádaga Bistevaš Forum buvttii 2010 ovdan raportta mii čájehii ahte máilmmi 370 miljovnna álgoálbmotolbmo gillájit vearrás geafivuođa, dearvvašvuođaváttuid, láhkarihkkosiid ja Olmmošvuoigatvuođaid rihkkumiid.

Raporta čájeha ahte beaivválaččat gillájit álgoálbmotservodagat miehtá máilmmi iešguđetlágán veahkaválddálašvuođa ja fallehemiid, marginaliserema, bággosirdimiid ja eananrivttiid biehttalemiid, stuora ovddidanprošeavttaid váikkuhusaid, militearadoaimmaid ja olu iežalágán veahkaválddálašvuođa.

Go ON dohkkehii daid nugohčoduvvon jahkeduhátulbmiliid de dat ávkkuha maiddái álgoálbmogiid buoredillái. Earret iežá galgá máilmmeservodat jagi 2015 rádjái unnidit erenoamáš garra nealggi ja geafivuođa, joksat vuođđooahpahusa ja skuvlejumi, ja oččodit dásseárvvu ja nannet nissonolbmuid vejolašvuođa stivret iežaset eallima ja boahtteáiggi.

Álgoálbmogiid gaskka leat nieiddat ja nuorra nissonat geahnoheamos joavku. Sii gillájit badjelgeahččama ja geavaheami beaivválaččat. Ja mii fertet lávket juohke lávkki ja dahkat juohke dagu mii sáhtašii buoridit sin vejolašvuođa ja sin vuoigatvuođa servodagat.

Otnábeaivvi čájehit mii dáhtumet bargat nieiddaid ja nissoniid vuoigatvuođaid ja vejolašvuođaid nuppástuhttimiin vai sii oččoše buoret eallima. Maiddái Ruoŧas fertejit nissoniid vuoigatvuođat nannejuvvot ja vealaheapmi ferte unniduvvot.  Dievdoolbmuid nisson-illásteapmi lea globála servodatváddu man maiddái allaoahppan nissonolbmot industriijariikkain šaddet vásihit. Aistton Martin Luther King Jr váinni: ”Vuoigatmeahttunvuohta ovttasajis áitá vuoiggalašvuođa miehtá máilmmi”.

Daiguin sániiguin gudnejahttit mii nissonolbmuid miehtá máilmmi, maiddái min smávva árktalaš servodagain ja báikegottiin.

Stefan Mikaelsson
Sámedikke åvddåulmusj – Sámedikki ságadoalli