Davviriikalaš sámekonvenšuvdna

Jagi 2005 gárvi davviriikalaš áššedovdijoavku davviriikalaš sámekonvenšuvdna evtohusa. Evttohusa vuolggasadji lea ahte sámit leat álgoálbmogat Suomas, Norggás ja Ruoŧas, ja ahte sis leat sierra vuoigatvuođat álbmogiin.

 

Evttohus lea ráhkaduvvon sierra bargojoavkku rávvagiid vuođul, ja dasa lassin vel vuhtiiváldá stáhtaid geatnegasvuođaid sámi álgoálbmoga ektui. Konvenšuvnna evttohusas nannejuvvo ahte sámi álbmot leat álgoálbmot ja álbmot mas lea iešmearridanvuoigatvuohta.

Davviriikalaš sámekonvenšuvdna evttohus almmuhuvvui golmmá gillii; davvisámegillii, dárogillii ja suomagillii. Evttohus lea leamaš guláskuddamis golmma davviriikain jagi 2006:as. Evttohus lea maid jorgaluvvon lullisámegillii, julevsámegillii, ruoššagillii ja eŋgelasgillii.  

Suoma, Norggá ja Ruoŧa sámeministtarat ja sámediggepresideanttat dán golmmá riikas mearridedje jagi 2006as čuovvolit sámekonvenšuvdna evttohusa sierra gulaskuddamit ja čielggademiid bokte. Norggás ásahedje bargojoavkku masa serve ovddasteaddjit dalá Bargo- ja searvádahttindepartemeanttas, Vuoigavtuođadepartemeanttas, Olgoriikadepartemeanttas ja Sámedikis. Bargojoavku lea bargan konvenšuvnnaevttohusa čuovvolemiin Norggás. Sii leat guorahallan konvenšuvdnaevttohusa ja árvvoštallan sisdoalu sihke riikádási rievtti ja álbmotrievtti ektui. Bargojoavku lohapahii barggustis jagi 2007 ja sin guorahallama gávnnat Norggá ráđđehusa neahttasiidduin.

Ministtár ja sámediggepresideeantačoahkkimis 2008 čavčča lei oavttaoaivilvuohta čađahit ságastallamiid gos geahčadit mot konvenšuvnnašiehtadallamat sáhttet čađahuvvot. NÃS (davviriikalaš ámmátolbmuid ovttasbargoásahus) evttohii šiehtadallanvuogádaga ja vuogi.

Suopma, Norga ja Ruoŧŧa leat šiehtadallan jagi 2011 rájes , šiehtadallámiin leat maid Sámedikkit fárus. Šiehtadallamat galget loahpahuvvon jagi 2016is.

Norggá šiehtadallansáttagottis, man Gieldda-ja ođasmahttindepartemeanta jođiha, leat guokte departemeantta áirasa, okta Olgoriikadepartemeanttaáirras ja guokte áirasa geat ovddastit Sámedikki hálddáhusa.

 

Cavgil ustibii Čálit