Siida Stálu ja kufihttariid máilbmi - Mánáidčájáhus Anára Siiddas 19.6.2002-31.5.2003
 Stálu ja gufihttariid máilbmi | Diehtágo stállu? | Stoahkamat | Buđaldeamit | Gufihttara herskot
 Dearvvuođat midjiide | Mánáid čájáhus | Mánáid máidnasat Diehtosiiddut | Dahkkit | Ruovttoluotta 

  Gufihtarnieida  

Gufihttara herskot

Gufihtar lea eatnan vuolde ášši háldi. Jos goas nu gárttat eatnama vuollai gufihttariid máilbmái, berret muitit ovtta ášši: ale goassige smáhke borramusaid, maid gufihttarat dutnje fáluhit. Jos nu dagat, sáhtat gártat agibeaivvi ássat eatnan vuolde gufihttariid searvvis.

Danin go gufihttariid herskot leat aibbas hirbmat njálgá, de sáhtát njálggástallanhimuidat váidudit čuovvovas rávvagiid mielde…

Sirdášuva: Sarritmielki | Muorjehersko | Muorjeláibi-niesteláibi | Gufihtarnieiddaid muorjestoagus | Alit-oarbmeali jugus | Gáhčči | Álus

Luondduherskot

Sarritmielki

Sarrit. Govva: Martti RikkonenLeike mielkki dallerkii ja seagut mielkái varas sarridiid moatti čorpma dievva. Dálvit sáhttá geavahit galmmihuvvon murjjiid. Sáhttá maid gilvilit váháš sohkkara jus hirbmadit dahká miella. Varas sarridat gal eai gáibit sohkkara.

Fuob. Go dálvit gaccat luondduhersko, de sáhtát dovdat meahci njálgga hája.

Luomehersko

Seammaláhkai sáhttá maid luopmániin ráhkadit iežas hersko. Vel buoret šaddá go seaguhat máŋggalágan murjjiid.
1 čorpma dievva luopmániid
1 čorpma dievva sarridiid
1 čorpma dievva čáhppesmurjjiid
1 čorpma dievva eará murjjiid maid meahcci addá

Muorjehersko sáhttá dieđusge gazzat mielkki hagage. Dalle gánneha murjjjiid bures seaguhit vai máihliluvvet. Sohkkara sáhttá geavahit jus leš miella.

Muorjeláibi-niesteláibiMuorjeláibi-niesteláibi. Áile Risten Guttorm

Čakčageasi njálgaseamos niesti meahcis dolin lei muorjeláibi. Čoakke vuodjaláibbi ala mielat mielde murjjiid ja sáhtát čiŋahit láibevajahasa mielat mielde iešguđetlágan murjjiiguin.
Boradettiin bija čalmmiid gitta ja iskka árvidit smáhkas makkár murjjiid máisttašat.
Sáhtát vel vellestit balsagohpái ja seammás vuoiŋŋastit.

Sárgon Áile Risten Holmberg

Gufihtarnieidda muorjestoagusJokna. Govva: Arja Hartikainen

Kufihtarnieiddat duhkoraddaba. Áile čoaggá čorpma dahje guvssi dievva iešguđetlágan murjjiid. Ánne veallá gávvut čalmmit gitta, njálbmi rabas. Áile luoitá muorjji njálbmái ja Ánne iská árvidit mii murjjiid njálmmis lea. Árvideames Áile ii máša álo leat hilboškeahttá ja luoitila maid nu eará njálbmai.

Alit-oarbmeali jugusSarrit. Govva: Martti Rikkonen

2 lihtter čáhci
5 desil. sarridiid
5 desil. sohkkara

Mihtit ávdnasiid lassalihttái ja govčča lihti ja bija dasto lássalávddi ala beaivvadahkii moatte, golmma vahkkui. Dan maŋŋá sille sávtta ja leaikko boahtaliidda. Seaillut sávtta čoaskasis. Sákta lea dasto válmmaš ja juga plándekeahttá.

Dološ herskot

Gáhčči

Dalle go áhkku ja áddjá ledje mánát, de sii lávejedje ohcat beziin gáhči ja suoskat dan dego suoskangumme.

Gáhčči lea suhkkes ávnnas, mii vuohču beazis dakkár báikkiin, gokko bárku lea rihkkašuvvan. Laige beazis dán goikan gáhči ja bargga dego áhkku ja áddjá dolin.

Álus - dološ mánáid herskojuhkamus

Álus lea soagi máihli. Giđđat go soahki lea dahkan lasttaid, dan maŋŋá dasa šaddá máihli. Ráhkat soahkái hávi dahje čugge ráiggi ja golggat lihttái máihlli man sáhtát juhkat. Go leat ožžon doarvái máihlli bija ráigái buncci, amas ii soahki goikat.


© SIIDA 2002, máhcahus: siida@samimuseum.fi