Tjernobyl
1986 ällosujttoguovlojs muhtema dejvadallin rádioaktijvalasj tjalmijs atomafábmohåhkkånimes Tjernobylin. Ällosujttoguovlon dejvadallin oarjje Västerbotten ja nuortta Jämtlánnda.
Åtsålvis
Gårorájagin gávnnuji blankehta majt dån gut le guosske älloniehkke galga anodit gå åtså. Rabá pdf-fijlav ja dievde tjuovggidusájt dahtåvrån. Tjáleda blankehtav. Mujte vuolláj tjállet åvddålå gå dav rája:
Sámedigge
Sören Långberg
Klippen 133
924 94 Sorsele
Biejstek bierggo
20 jage håhkkånime maŋŋela diehtep boatsojäládus Västerbottena lenan garrasit dejvadaláj. 1986 bálkestuvvin 27 000 boahttsu ma njuovvamájge jagev åvddåla 78% vuosstájtjuottjoj, ilá vuollegis árvo diehti. Sesiumoase biergon li binnum. Viste dalla åvdemusát sisanedi sesiumav. Danen gå boahttsu dálven vistijt bårri de sesiumárvo biergon dálven lassáni ja binnu giesen. Gårådijn sesiumárvoj badjel 1 500 becquerel bálkestuvvi.
Kompensasjåvnnå
Stáhta älloniehkijt kompenseri dáhppudallamij åvdås tjernobylhåhkkånime diehti. Dago degu njuovvam åvdep ájgen ja boahttsuj biebbmam dálven li åvdedam bálkestum gårådij lågo li binnum.
Vuojnodis váhtá
”Becquerel le juoga mij ij vuojnnu, gullu, dåbddu, happsida ja smáhkku ja iv diede mij dat le”. Gå 1986 dáhpaduváj de Daniel 12 jagák sámebárnne nåvti gåvådij gåktu tjernobylhåhkkånimev árvustaláj. Vánesvuohta diedojda ja diededibmáj stuorra balov sámij gaskan dagáj ja ájnnasit ällosujttárij siegen. Ittjij ga aktak diehtám makkir vijddudagás jali man mälggadav tjalme galggin boatsojäládussaj nievrijt buktet. Tjernobyl ihkeven ájggáj sáme histåvrån tjáleduvvá stuorámus håhkkånimes akta mij le sámijt däjvvam.
